عوامل موثر بر انتخاب روش‌هاي بودجه‌بندي سرمايه‌اي درشركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

The Influencing Factors on Capital Budgeting Techniques Selection in Tehran Stock Exchange

هدف اين پژوهش شناسايي روش‌هاي مورد استفاده در ارزيابي پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري در ميان شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و تعيين عوامل تاثير‌گذار بر انتخاب اين روش‌هاست. بدين منظور با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه‌ بندي شده 100 شركت فعال در بورس اوراق بهادارتهران انتخاب شده و يرسشنامه محقق ساخته براي مديران مالي آنها ارسال شد. نتايج پژوهش نشان داد كه 94 درصد شركت‌ها براي ارزيابي پروژه‌هاي سرمايه‌گذاري از روش‌هاي بودجه‌بندي استفاده مي‌كنند. از اين ميان 61 درصد از روش‌هاي تنزيلي و 39 درصد از روش‌هاي غيرتنزيلي استفاده مي‌كنند. همچنين 78 درصد شركت‌ها در ارزيابي پروژه‌ها از بيش از يك تكنيك استفاده مي‌كنند كه دوره برگشت سرمايه با 60 درصد، بيشترين فراواني را دارد. در رتبه‌هاي بعدي NPV و IRR به ترتيب با 37 و 36 درصد قرار مي‌گيرند. همچنين شركت‌هاي ايراني براي محاسبه هزينه حقوق صاحبان سهام خود به طور يكسان از روش‌هاي بازده حسابداري حقوق صاحبان سهام و CAPM استفاده مي‌كنند. در خصوص عوامل تاثير‌گذار بر انتخاب روش‌ها نيز، بررسي فرضيه‌هاي پژوهش نشان داد كه پيشينه تحصيلي مديران مالي و حجم سرمايه‌گذاري در انتخاب نوع تكنيك‌هاي بودجه‌بندي سرمايه‌اي تاثير‌گذار است. ليكن اندازه شركت و قدمت آن در بورس، تاثيري بر استفاده از روش‌هاي بودجه‌بندي سرمايه‌اي ندارد.

This paper examines the results of a survey of executives of companies listed on the Tehran Stock Exchange regarding their companies’ capital budgeting practices and the major factors influencing these practices. The results show that the majority of responding companies use formal techniques to evaluate proposed capital investments. Among these companies, the majority use discounted cash flow techniques as the primary measure for evaluating capital investment proposals. Sensitivity analysis and decision tree analysis are the most commonly used risk assessment techniques. Accounting return on equity and the CAPM are the most popular used techniques in calculating the cost of equity in Iran. Increasing future cash flow and growth in market shares followed by growth in long term earnings are the most important objectives in capital budgeting for the responding companies. The results also show that chief financial officer’s educational background and the size of annual capital investment (the increase in net fixed assets) influence the adoption of capital budgeting analysis technique.