نقش زودخنداني در آلودگي ميوه پسته به گونه‌هاي آسپرژيلوس و آفلاتوكسين در استان كرمان

The Role of Early Splitting in Contamination of Pistachio Nuts by Aspergillus Species and Aflatoxin in Kerman Province

مقدمه: پسته‌هاي زودخندان از مهم ترين منابع آلودگي پسته به آفلاتوكسين در باغ و مراحل فرآوري اين محصول به شمار مي‌روند. در اين پژوهش ويژگي‌هاي مختلف پسته‌هاي ترك‌خورده و ميزان آلودگي آنها به قارچ‌ها و آفلاتوكسين مورد بررسي قرار گرفته است. مواد و روش ها: ويژگي‌هاي مختلف پسته‌هاي زودخندان شامل خصوصيات ظاهري، آلودگي به قارچ‌هاي گروه ‌Aspergillus flavus و A. niger و مقدار آفلاتوكسين با روش‌هاي مختلف مورد بررسي قرار گرفت. آزمايشات روي سه رقم تجاري پسته شامل اوحدي، كله قوچي و احمد آقايي از دو باغ مختلف انجام گرفت و نتايج حاصل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با استفاده از نرم افزار Mstatc تجزيه و تحليل آماري شد. يافته‌ها: از نظر كلي بيشترين ميزان آلودگي به گونه‌هاي مختلف قارچ آسپرژيلوس مربوط به پسته‌هاي زودخندان با پوست سبز خشك و نيمه‌خشك با دامنه تغييرات 4/1 تا 5/66% بود. پسته‌هاي زودخندان با پوست سبز خشك و نيمه‌خشك همچنين بيشترين فراواني آلودگي به شب‌پره خرنوب (9/1-5/54%) و رنگ‌گيري پوست استخواني (30-86%) و كمترين وزن مغز (0-3/0 گرم در دانه) را به خود اختصاص دادند. ميوه‌هاي پسته زودخندان با پوست نرم رويي نيز سطوح مختلفي از آلودگي را نشان دادند كه ميزان آلودگي قارچي در آنها از 75/0 تا 3/10%، شب‌پره ‌خرنوب 5/1 تا5/9% و ميزان رنگ‌گيري 5/21 تا 1/44 متغير بود.اين موضوع نشان دهنده اهميت پسته‌هاي زودخندان و زمان تشكيل آنها در ريسك آلودگي ميوه پسته به آفلاتوكسين مي‌باشد. آلودگي به شب‌پره‌خرنوب باعث افزايش سطوح آلودگي به‌ قارچ‌هاي گروه ‌ A. flavusوA. niger شده بود. آلودگي به قارچ‌ها، شب‌پره خرنوب و مورچه باعث كاهش وزن مغز ميوه هاي پسته گرديده بود. نتايج نشان داد كه پوست سبز پسته عاري از آفلاتوكسين‌ها مي‌باشد، در حالي‌كه پوست استخواني و مغز حاوي سطوح متفاوت آفلاتوكسين‌ها بودند. مقايسه توانايي توليد آفلاتوكسين در جدايه‌ها مشخص نمود كه 67 درصد جدايه‌ها توليد آفلاتوكسين هاي B1 و B2، 24 درصد توليد آفلاتوكسين B1 و 9 درصد قادر به توليد آفلاتوكسين نبودند. نتيجه‌گيري: استفاده از خصوصيات ظاهري و فيزيكي پسته‌هاي آلوده جهت جداسازي آنها در فرآوري و يا پس از آن مي تواند در كاهش سطوح آلودگي پسته‌هاي فرآوري شده موثر واقع گردد. نتايج نشان دهنده ‌نقش كليدي برداشت زودتر در كاهش سطوح آلودگي و مقدار آفلاتوكسين مي‌باشد. حدود 95 و 5 درصد از آفلاتوكسين اندازه گيري شده به ترتيب مربوط به مغز و پوست استخواني بود و براي اندازه‌گيري دقيق آفلاتوكسين بهتر است پوست استخواني از سنجش‌هاي مربوطه حذف گردد.

Introduction: Early splitting Pistachio nuts in is one of the critical sources of aflatoxin contamination before and during harvest. In this research work physical characteristics, fungal, pest and aflatoxin contaminations were evaluated in early splitting pistachios. Materials and Methods: Physical characteristics, fungal contamination and aflatoxin content were assessed in pistachio nuts employing advanced methods. This study was carried-out using three varieties of commercial nuts consisted of Ohadi, Kalleghoochi and Ahmadaghaii. The data was analyzed in a randomized complete block design using Mstatc statistical analysis software. Results: The highest levels of Aspergillus infection was observed in early splitting pistachios with dry and semi-dry hull. These pistachios also had the highest levels of carob moth infestation and shell staining as well as low kernel weights. In early splitting pistachios with soft hull the fungal infection, carob moth and shell staining were 0.75-10.3%, 1.5- 9.5% and 21.5- 44.1% respectively. This indicates the critical effects of early splitting pistachios as well as the risk of aflatoxin formation. The results showed that the levels of Aspergillus infection are increased by the presence of carob moth and ants, while there was low kernel weight. Aflatoxin was not detected in pistachio with healthy hulls. On the other hand, shell and kernel of early splitting pistachios contain different levels of aflatoxins (P < 0.05). Aspergillus flavus isolates was alike to produce 67% aflatoxins B1 and B2 and 24% aflatoxins B1 and 9% were nontoxigenic. Conclusion: Sorting out early splitting pistachios based on physical and appearance characteristics would reduce the levels of aflatoxins during or after processing. Early peaking is a critical factor to reduce fungal and aflatoxin contaminations. About 95% and 5% of aflatoxin contents were related to kernel and shell, respectively. Therefore, assessing the risk of contamination should be based on kernels.