شمس‌الدين گيلاني معلم شاه اسماعيل صفوي واقعيت يا افسانه

Shames al Din Gilani Teacher of Shah Ismail Safavi,

چكيده تاريخ صفويان همچنان داراي ابهام و نكات تاريك فراوان است و منابع صفوي با رويكردي رسمي و به تبعيت از سياست صفويان در موارد زيادي از ارايه اطلاعات لازم خودداري مي‌ورزند. در اين ميان شش سال اختفا و يا حضور اسماعيل صفوي در گيلان از نكات بسيار تاريك اوايل عصر صفوي است. منابع صفوي اين مقطع را به ابهام و با كلي‌گويي بازگو كرده‌اندكه مواردي از آن را با مسايل ماورايي مرتبط ساخته‌اند. يكي از موضوعات مبهم و ناشناخته اين دوره، تعليم و تربيت اسماعيل با تاكيد بر طرح شمس‌الدين گيلاني به عنوان معلم او است كه به نظر مي‌رسد از موضوعات مبهم است. مساله اين است كه منابع متقدم صفوي در خصوص تعليم و تربيت شاه اسماعيل در اين مقطع مطلبي ندارند، اما يك منبع در يك و دو سطر از دانش آموختن اسماعيل در محضر معلمي به نام شمس‌الدين گيلاني ياد كرده است كه همان مبناي گزارش اغراق آميز مورخان متاخر و محققان معاصر قرار گرفته است. اين مقاله در صدد است تا به اتكا به منابع متعدد صحت و سقم اين موضوع را به بحث گذارد.

Abstract Our knowledge about safavids period hasn’t been enough and historical source of safavids are mostly distorted because of political domination of this dynasty. One of this distortion was about shah Ismail who was hidden six years in Gilan province. Ismail education was unclear during this period. Some historical source of safavids pretended that Ismail had teacher in the lahjan city his name was Shams-al-din gilani. The problem is that the primary source of education of Shah Ismail Safavids do anything at this point. But based a recent of safavids source and contemporary researchers Shames al din was Ismails teacher therefore, this article attempt discuss in this matter whether it is correct or incorrect.