اثر متيل‌فنيديت هيدروكلرايد بر بافت تخمدان و سطح گنادوتروپين‌هاي هيپوفيز موش‌هاي آزمايشگاهي نابالغ

Effect of methylphenidate hydrochloride on ovarian and pituitary gonadotropin hormone in peripubertal mice

زمينه و هدف : اختلالات بيش فعالي و نقص توجه (attention deficit hyperactivity disorder: ADHD) يكي از شايع‌ترين اختلالات روانپزشكي است. داروي ريتالين يا متيل‌فنيديت هيدروكلرايد از جمله داروهايي است كه به‌صورت گسترده و طولاني‌مدت در كودكان براي درمان اين اختلال به‌كار مي‌رود. اين مطالعه به منظور تعيين اثر متيل‌فنيديت بر بافت تخمدان و سطح گنادوتروپين‌هاي هيپوفيز موش‌هاي آزمايشگاهي ماده نابالغ انجام شد. روش بررسي : اين مطالعه تجربي روي 40 سر موش سوري ماده نژاد BALB/c نابالغ در سن سه هفتگي با وزن تقريبي 15-12 گرم انجام شد. موش‌ها با تعداد مساوي و به صورت تصادفي در يك گروه كنترل و سه گروه تجربي قرار گرفتند. گروه‌هاي تجربي I ، II و III داروي خوراكي متيل‌فنيديت هيدروكلرايد را با دوزهاي 2 ، 5 و 10 ميلي‌گرم بر كيلوگرم به مدت 60 روز به روش گاواژ دريافت نمودند. گروه كنترل هيچ دارويي دريافت نكرد. پس از پايان مطالعه، موش‌ها مجدداً توزين شدند. سپس سطح سرمي هورمون‌هاي استروژن (pg/ml)، پروژسترون (ng/ml) و گنادوتروپين‌هاي هيپوفيز اندازه‌گيري شد. تخمدان‌ها براي آماده‌سازي بافتي از بدن خارج و طول، عرض، ضخامت و مساحت آنها تعيين و ساختار بافتي تخمدان مورد ارزيابي قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS-17 و آزمون‌هاي ANOVA و توكي تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها : ميانگين تفاوت توزين ابتدا و انتهاي مطالعه وزن بدن (گرم) گروه‌هاي تجربي I (45/1±92/14) و III (80/1±54/14) در مقايسه با گروه كنترل (84/0±02/20) تفاوت آماري معني‌داري نشان داد (05/0P < ). بين ميانگين ابعاد تخمدان‌ها در گروه‌هاي تجربي I ، II و III نسبت به گروه كنترل كاهش آماري معني‌داري وجود داشت (05/0P < ). ميانگين سطح هورمون استروژن در گروه تجربي I (3/173 pg/ml) نسبت به گروه كنترل (483 pg/ml ) كاهش آماري معني‌داري نشان داد (05/0P < ). ميانگين سطح هورمون FSH (Mlu/ml) در گروه‌هاي تجربي نسبت به كنترل از نظر آماري معني‌دار نبود. ميانگين ميزان هورمون پروژسترون گروه تجربي I و III (9/21 و 37 ng/ml) نسبت به گروه كنترل (2/69 ng/ml) كاهش آماري معني‌داري نشان داد (05/0P < ). ميانگين سطح هورمون LH (mlu/ml) در گروه‌هاي تجربي نسبت به كنترل از نظر آماري معني‌دار نبود. در بافت تخمدان گروه‌هاي تجربي I و III در مقايسه با كنترل سلول‌هاي غيرطبيعي در بين سلول‌هاي لوتييني گرانولوزا، تغيير در ساختار سلول‌هاي لوتييني گرانولوزا و اختلال در رشد فوليكول‌ها مشاهده شد. نتيجه‌گيري : اين مطالعه نشان داد كه در معرض قرارگيري موش‌هاي نابالغ با متيل‌فنيديت هيدروكلرايد منجر به كاهش وزن بدن، كاهش رشد تخمدان‌ها، تغيير در هورمون‌هاي تخمدان‌ها، كاهش در گنادوتروپين‌هاي هيپوفيز و تغييرات در ساختار بافتي تخمدان مي‌شود.

Background and Objective: Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is the most common in psychology and Methylphenidate hydrochloride (MPH) is one of the most frequently prescribed pediatric medicine. This study was done to determine the effect of Methylphenidate hydrochloride on ovarian and pituitary gonadotropin hormone in peripubertal mice Materials and Methods: This experimental study was done on 40 preipubertal female mice (BALB/c) with three weeks age and approximate 12-15 gram. The mice were allocated randomly in one control and three experimental groups, designated as I, II and III. Animals in group I, II and III were received by gavage Methylphenidate hydrochloride with 2, 5 and 10 mg/kg body weight for six days, respectively. At the end of experiment body weight, serum estrogen, progesterone and pituitary gonadotropins were measured. Morphometric and histopathological evaluation of ovary were examined. Data were analyzed using SPSS-17, ANOVA and Tukey tests. Results: The body weight and ovary dimensions of animals in experimental groups were reduced significantly in comparison with control (P < 0.05). Abnormal cells, structural alternations of granules cells and follicular growth abnormality were observed in experimental groups I and III in compare to control group. A significant reduction of estrogen, in group I, progesterone levels in group I and III were observed in comparison with the controls (P < 0.05). Conclusion: This study showed that the Methylphenidate hydrochloride administration induces the reduction of body weight, ovary dimensions and hormones.