تربيت اخلاقي و سعادت در نظام آموزشي ايران (مقابله ديدگاه فارابي، لاك، رورتي)

Moral Education and Welfare in the Educational System of Iran with a Contrastive Analysis of the Views of Farabi, Locke, Rorty

از جمله قلمروهاي معرفتي مربيان- فيلسوفان، حوزه تربيت اخلاقي است كه به‌منزله يك محور اساسي، در مباني و اصول آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران نيز بر آن تاكيد شده است. هدف از ارايه اين مقاله بررسي تطبيقي دلالت‌هاي تربيت اخلاقي فارابي و لاك، سازگاري وجوه اشتراك آرا آنها با نظام آموزش و پرورش ايران و تقابل اين سازگاري با مفهوم حقيقت نجات‌دهنده از منظر رورتي است. نگارندگان اين مقاله درصددند با استفاده از روش‎هاي «توصيفي ـ تحليلي» و «استنتاجي»، ضمن تحليل و مقايسه ديدگاه‌هاي فارابي و لاك درباره تربيت اخلاقي، ميزان سازگاري آرا آنها با مباني تربيت در سند ملي آموزش و پرورش را بررسي كنند. سپس به مفهوم «حقيقت نجات‌دهنده» رورتي در مقابل آرا فارابي و لاك درباره تربيت اخلاقي توجه شده است. در نهايت، اين نتيجه به دست آمده است كه ميان مفهوم «حقيقت نجات‌دهنده» رورتي با ديدگاه فارابي و لاك و نيز هدف‌هاي نظام آموزش و پرورش كشور انطباقي وجود ندارد؛ زيرا رورتي رستگاري انسان را، كه همان سعادت واقعي يا حقيقت نجات‌دهنده است، انكار مي‌كند.

Among the cognitive subjects of interest to educationist and philosophers is moral education, to which special emphasis is given by in the principles of education and educational system in Iran. This paper aims at presenting a comparative study of the indications of the moral education of Farabi and Locke and examining the compatibility of the points of similarity between their views and principles of education system in Iran and the encounter between this compatibility and the concept of emancipating truth reflected in Roryʹs view. Using a descriptive-analytical approach based on deduction, the authors of this paper investigate the degree of compatibility of the views of Farabi and Locke with the educational foundations in the national document of education in the light of a contrastive study of their views about moral education. This paper also draws on Rortyʹs concept of emancipating truth, and compares it with the views adopted by Farabi and Locke about moral education. Finally, the authors conclude that the idea of emancipating truth proposed by Rorty is inconsistent with the views adopted by Farabi and Locke or with the aims of the educational system of Iran, because Rorty rejects the idea of human salvation, which constitutes the real welfare or emancipating truth.