تحليلي بر اهداف تربيت اخلاقي و اجتماعي از ديدگاه هابرماس با تاكيد بر نظريه كنش ارتباطي

Analytic Study of Habermas’ View on Moral and Social Education Goals: Emphasizing on Communicative Action Theory

پس از رنسانس آدمي بر آن بود تا با تسلط بر طبيعت به آرامش دست يابد و يا حداقل زندگي‌ راحت‌تري را تجربه نمايد، اما گذر زمان نشان داد كه آدمي در دست‌يابي به آرمان‌ها و تصوراتي كه تفكر مدرن مد نظر داشته، ناموفق بوده است. در اين ميان عده‌اي به مخالفت با اين روند برخاستند، ولي انديشمندي چون هابرماس در پي بازسازي آن برآمد. هابرماس با تاثيرپذيري از انديشمندان مختلف بر آن است كه عقل مدرن نتوانسته تمام ابعاد خويش را آشكار سازد و تنها عقل ابزاري بر جامعه مدرن مسلط گشته است، لذا وي با طرح رويكرد معرفت‌شناختي جديد و نظريه كنش ارتباطي در پي بازسازي پروژه مدرنيته است كه به زعم وي عقيم يا ناتوان مانده است. در اين مقاله محقق با بهر‌ه‌گيري از رويكرد تحليلي برآن است تا اهداف تربيت اخلاقي هابرماس را آشكار سازد. نتيجه تحقيق نشان مي‌دهد كه تاكيد هابرماس بر عقلانيت ارتباطي، زيست جهان و اخلاق گفتگويي در نظريه كنش ارتباطي اهداف زير را مطرح مي‌سازد: در سطح فردي رشد و شكوفايي خرد مبتني بر ارتباط متقابل هنجاري (عقل ارتباطي) و در سطح اجتماعي دست‌يابي به تفاهم مبتني بر كنش‌هاي اخلاقي هدف تربيت اخلاقي است. البته دست‌يابي به تفاهم هم در زمينه‌اي از آزادي و برابري صورت مي‌گيرد و هم زمينه‌ساز رشد فضايلي چون عدالت و آزادي مي‌گردد.

After “Renaissance”, human wants to overcome nature and using it for peace or at least getting comfort life, but passing of the time shows that human in achieving ideals and imaginations of “modernity” is unsuccessed. In such condition, some thinkers are disagreed with this trend, but Habermas wants to reform it. Habermas with using different thinkers’ thoughts believes modern rationality could not explore all dimensions of itself and only strategic rationality rule over modern society, so Habermas wants to reform “modernity project” that he says is “unfinished project”, with developing new epistemological approach and “Communicative Action Theory”. In this essay, writer using the analytical-discursive method wants to explore moral education goals. The finding shows that Habermas emphasizing on “communicative rationality”, “life world”, “discourse ethic” in “communicative action theory” propounds following goals: in personal level growth and fulfillment of rationality based on normative communication )communicative rationality) and in social level achieving to consensus based on moral actions are moral education goals. Of course, achieving to consensus is occurred in the context that there is freedom and equity and this context also provides growth of virtues such as justice and freedom.