مقايسه عوامل زمينه اي موثر بر رفتارهاي خود مراقبتي ديسمنوره اوليه در دو روش آموزش توسط همتا و مراقب بهداشتي

Introduction: Conditioning factors are internal and external factors which influence on individuals ability for involving with self-care activities. As the purpose of dysmenorrheic self-care behaviors

مقدمه: عوامل زمينه اي، عواملي در درون و بيرون فرد هستند كه توانايي او را براي درگيري در فعاليت هاي خود مراقبتي تحت تاثير قرار مي دهند. از آنجا كه رفتارهاي خود مراقبتي ديسمنوره به منظور ارتقا سلامت زنان انجام مي شود، لذا مطالعه حاضر با هدف مقايسه عوامل زمينه اي موثر بر رفتارهاي خود مراقبتي ديسمنوره اوليه در دو روش آموزش رفتارهاي خود مراقبتي توسط همتا و مراقب بهداشتي انجام شد. روش كار: اين مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي شده در سال 1388 بر روي 165 دختر مجرد مبتلا به ديسمنوره اوليه با تجربه حداقل 3 دوره قاعدگي دردناك در خوابگاه هاي دانشگاه فردوسي شهر مشهد انجام شد. افراد به طور تصادفي به يكي از 3 گروه آموزش توسط همتا، آموزش توسط مراقب بهداشتي و كنترل تخصيص يافتند. داده ها توسط پرسشنامه هاي روايي و پايايي عوامل زمينه اي، مقياس رفتارهاي خود مراقبتي در ارتباط با ديسمنوره و مقياس ديداري درد جمع آوري شد. با استفاده از نرم افزار آماري SPSS (نسخه 18) و آزمون هاي آناليز واريانس يك طرفه، كروسكال واليس و توكي مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفتند ميزان p كمتر از 05/0 معني دار در نظر گرفته شد. يافته ها: شاخص توده بدني (001/0p < )، تحصيلات مادر (050/0p < ) و شدت ديسمنوره (050/0p < ) ارتباط آماري معني داري با درصد تغيير شدت درد داشتند. در حالي كه سن (687/0=p)، شغل پدر (661/0=p) و مادر (922/0=p)، تحصيلات پدر (723/0=p)، الگوي زندگي (050/0 < p) و كفايت رفتار خود مراقبتي (500/0=p) بين سه گروه آموزشي تفاوت آماري معني داري نداشت. نتيجه گيري: سه عامل سطح تحصيلات مادر، شاخص توده بدني و شدت ديسمنوره بر رفتارهاي خودمراقبتي موثر مي باشند.

Introduction: Conditioning factors are internal and external factors which influence on individuals ability for involving with self-care activities. As the purpose of dysmenorrheic self-care behaviors is promoting of womenʹs health, this study aimed to compare effective conditioning factors on self-care behaviors for primary dysmenorrhea in both peer and health provider-led education. Methods: This randomized clinical trial was conducted on 165 single girls with primary dysmenorrhea who experienced at least 3 periods of dysmenorrhea in Ferdowsi university of Mashhad, Iran in 2009. They were randomly divided into three groups of peers, heath care providers and control. Valid and reliable research instruments included conditioning factors study form, dysmenorrhea self-care scale and pain visual analogue scale. Data were analyzed by SPSS software version 18, ANOVA, Kruskal-Wallis and Tukey tests. P value less than 0.05 was considered significant. Results: BMI (p < 0.001), motherʹs education level (p < 0.050) and severity of dysmenorrhea (p < 0.050) had significant differences with changes in pain intensity in 3 groups. However age (p=0.687), motherʹs job (p=0.922), fatherʹs job (p=0.661), fatherʹs education level (p=0.723), life style (p > 0.050) and quality of self-care behaviors (p=0.500) showed no significant differences in 3 groups. Conclusion: Motherʹs education level, BMI and severity of dysmenorrhea are effective conditioning factors in self-care behaviors.