تركمنان و اسراي ايراني

Arrested Turkmens

در طول تاريخ همواره نقاط آباد و معمور مورد حمله و تعدي اقوام صحرانشين و بيابانگرد بوده است. ايران زمين نيز از اين قاعده مستثني نبوده، چرا كه همواره مورد حمله اقوام صحرانشين حاشه مرزهاي خود بوده است. از جمله اين حملات، تركتازي هاي تركمنان در نواحي مرزي شمال و شمال شرقي بوده است.حملات آنان به نواحي مسكوني و اسير بردن روستاييان ساكن در نواحي شمال و شمال شرقي ايران، از جمله مسايل اساسي طول عصر قاجاريه براي ايرانيان حوزه خراسان وبه ويژه حكومت مركزي ايران بوده است؛ مساله‌اي كه دامنه تاثير آن تا سال‌هاي اوليه دوران مشروطيت هم كشيده شد. هدف اين تحقيق، بررسي علل و عوامل پديداري اين مساله و چگونگي وقوع آن و سياست حكومت قاجاريه در قبال تهاجمات تركمنان بوده ‌است. در اين مقاله، با ابتنا بر روش تاريخي، نحوه اسير بردن تركمنان و سرنوشت اسرا و فعاليت هاي نظامي و سياسي حكومت قاجار در جهت حل مساله اسرا مورد نقد و بررسي قرار گرفت. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه مخاصمات، ريشه در سياست‌هاي خشونت بار حكومت قاجاريه و كينه توزي مهاجمان تركمن داشته است. اگرچه انعقاد قرارداد آخال به سال 1299هـ.ق/ 1881م. و الحاق قسمت-هايي از سرزمين هاي تركمن نشين به قلمرو روسيه، از ميزان حملات تركمنان كاست، اما خصومت‌ها ريشه كن نشد و حملات تركمنان كماكان ادامه پيدا كرد.

During the history inhabited areas have always been attacked by desert residents and nomadic races. Iran has not been an exception, since it has always been attacked by nomad races of its borders` margin. Among those attacks we can point out Turkmen`s attack around northern and eastern north borders. Their attacks to residential areas and captivating villagers who live in northern and eastern north of Iran were among substantial problems during Qajar age for Iranians of Khorasan area, especially central government of Iran; a problem whose range of effect lead to first years of constitution period. The aim of the research has been investigating constancy reasons and factors of the problem, the way of its happening and policy of Qajar against attacks of Turkmens. Based on historical method, in this research the way of capturing Turkmens, fate of captives and military and political activities of Qajar were criticized and investigated to solve the problem. The research findings indicate that predicaments, originate from violent policies of Qajar and malice of Turkmen attackers. Although signing contract of Akhal in 1881 and addition of some parts of Turkmen lands to Russia domain reduced level of Turkmens` attack, hostilities were not removed and attacks of Turkmens continued.