بررسي ارزش رجحاني 4 گونه از مراتع نيمه‌استپي ايران

Investigation on the preference value of 4 species of semi- steppe rangelands of Iran

ارزش رجحاني 4 گونه مرتعي مناطق نيمه‌استپي ايران شامل Poa bulbosa، Bromus tomentellus،Stachys inflata و Noaea mucronata به روش تجزيه واريانس يك‌طرفه با پنج تكرار طي سه مرحله رويشي، گلدهي و بذردهي در سه منطقه چشمه‌انجير، كرسنك و جاشلوبار از مراتع نيمه‌استپي كشور مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه ارزش رجحاني گونه‌هاي ياد شده بين مناطق مورد بررسي و همچنين بين گونه‌ها اختلاف معني‌داري (p < 0.01) داشت، اما بين مراحل مختلف رشد اختلاف معني‌داري مشاهده نگرديد. وجود اثرهاي متقابل معني‌دار در اثرهاي متقابل منطقه × گونه، گونه × مرحله رويشي و گونه × مرحله رويشي × منطقه بيانگر وجود تنوع قابل ملاحظه‌‌اي در ساختار داده‌ها بود. مقايسه ميانگين گونه‌ها به روش دانكن (p < 0.05) نشان داد كه گونه‌هاي Poa bulbosa و Bromus tomentellus بيشترين ارزش رجحاني و گونه‌هاي Stachys inflata وNoaea mucronata كمترين ارزش رجحاني را داشتند. با مقايسه ارزش رجحاني گونه‌ها در اين سه سايت مشخص شد كه گونه Poa bulbosa در سايت چشمه‌انجير داراي بيشترين ارزش رجحاني مي‌باشد و كمترين ارزش رجحاني مربوط به گونه Stachys inflata در سايت كرسنك مي‌باشد. دليل اين امر تركيب گونه‌اي متفاوت در سايتها و شرايط اقليمي متفاوت مي‌باشد. به‌طوركلي نتايج بدست‌آمده از اين تحقيق نشان داد كه تغييرات ارزش رجحاني گونه Poa bulbosa در ماههاي مختلف اختلاف محسوسي نداشت.

In this study, the preference value of four rangeland species of semi steppe regions of Iran including were measured preference index of different species in three stages of vegetative, flowering and seed ripening Poa bulbosa, Bromus tomentellus, Noaea mucronata and Stachys inflate were investigated. The study was conducted during vegetative growth, flowering, and seeding stages in semi steppe rangelands of Cheshmeh Anjir, Karsanak, and Jashloobar. One-way ANOVA was applied to analyze the data. The results of combined analysis of variance showed that the preference value of the mentioned species differed significantly among the studied sites as well as studied species, while no significant differences were obtained among phenological stages. Interaction effects of region×species (R×S), species×phonological stage (S×PS) and species×phonological stage×region(S×PS×R) were significant, indicating multiplicative diversity of data. According to the results of Duncanʹs Multiple Range Test at 5% level of probability the highest preference value was recorded for Poa pulbosa and Bromus tomentellus. The lowest preference value was obtained for Stachys inflate and Noaea mucronata. The comparison of preference value in three studied sites showed that Poa bulbosa in Cheshmeh Angir site and Stachys inflata in Karsank site had the highest and lowest preference value, respectively. It is due to the different species composition and climatic conditions of the sites. Generally, the obtained results of this study showed that the preference value changes of Poa bulbosa did not differ significantly during different months.