اثربخشي آموزش مهارت هاي اجتماعي بر كنش وري سازشي و اختلال‌هاي هيجاني‎ـ‎رفتاري دانش‎آموزان

Effectiveness of Social Skills Training on Adaptive Functioning and Emotional-Behavioral Disorders in Students

پژوهش حاضر با هدف تعيين اثربخشي آموزش مهارت هاي اجتماعي با شيوه شناختي‌ـ‌رفتاري بر كنش وري سازشي و اختلال هاي هيجاني‌ـ‌رفتاري دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش حاضر آزمايشي با طرح پيش آزمون‌ـ‌پس آزمون با گروه كنترل و مرحله پيگيري دوماهه بود. جامعه آماري پژوهش را تمامي دانش آموزان دختر پايه پنجم و ششم ابتدايي مظنون به اختلال هاي هيجاني‌ـ‌رفتاري شهر لنگرود در سال تحصيلي 1392-1391 تشكيل مي دادند كه تعداد 30 نفر از آنها با استفاده از روش خوشه اي چندمرحله اي تصادفي انتخاب و به شيوه تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل‌ قرار گرفتند. براي سنجش كنش وري سازشي و اختلال‌هاي هيجاني‌ـ‌رفتاري از سياهه رفتاري كودك (آشنباخ و رسكورلا، 2001) استفاده شد. برنامه آموزش مهارت هاي اجتماعي والكر (والكر ، 1983) طي 17 جلسه به مدت دو ماه براي افراد گروه آزمايش ارايه شد. براي تحليل داده از آزمون تحليل كوواريانس اندازه گيري مكرر استفاده شد. تحليل داده ها نشان داد در مرحله پس آزمون و پيگيري، بين دو گروه آزمايش و كنترل، در كنش‌وري سازشي و اختلال هاي هيجاني‌ـ‌رفتاري تفاوت معنادار وجود دارد. بر اساس نتايج اين پژوهش پيشنهاد مي‌شود آموزش مهارت هاي اجتماعي به عنوان يك برنامه مكمل آموزشي در مدارس در نظر گرفته شود.

The aim of the present study was to examine the effectiveness of social skills training via cognitive-behavioral approach on adaptive functioning and emotional-behavioral disorders in students. The design of the study was experimental with pretest-posttest control group and two months follow-up. Thirty school girls of 5th and 6th grades with emotional-behavioral disorders were selected by random multilevel clustering from Langrood city in 2012-2013 academic year. The participants were randomly assigned into experimental or control groups. In order to assess the adaptive functioning and emotional-behavioral disorder in students, the Child Behavior Checklist (CBCL; Achenbach & Rescorla, 2001) was used. The experimental group received the Walker Social Skills Curriculum (Walker, 1983) for 17 sessions during two months. Repeated measures ANCOVA was used to analyze the data. The results indicated that there was a significant difference between experimental and control group in adaptive functioning and emotional-behavioral disorders during post-test and follow-up. The findings suggest that the social skills training should be considered as a complementary part of school educational program.