مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - نقد مقاله:بهبود كيفيت گزارش مقالات مروري

چكيده فارسي :

مقاله‌اي با عنوان صلاحيت بين فرهنگي، ضرورتي ناشناخته در آموزش علوم پزشكي: مقاله مروري، در مجله آموزش در علوم پزشكي سال 1393 دوره 14 شماره 2 به چاپ رسيده است كه به روش مروري انجام گرفته است(1). لازم مي‌دانم به دليل انتخاب موضوع با اهميت و مفيد اين مطالعه و دستيابي به نتايج بسيار خوب از نويسندگان اين مطالعه تشكر كنم. با توجه به اهميت مقالات مروري و افزايش روزافزون اين نوع مطالعات و نقش آنها در تصميم‌گيري‌هاي بهداشتي و پزشكي(2) چند نكته در مورد مقاله مذكور با تاكيد بر بخش روش‌هاي اين مطالعه، قابل ذكر مي‌باشد: اولين نكته اين كه به نظر مي‌رسد روش كار انجام شده بيش‌تر به مطالعه مرور نظام مند شبيه بوده و شايد خواننده بين اين كه مقاله مروري بوده يا به شكل مروري نظام‌مند انجام شده است دچار شبهه شود و از طرفي اگر مطالعه به شكل ساختارمند انجام شده (با توجه به روش كار بيان شده در مقاله مذكور) نوشتن واژه مروري نظام‌مند، مروري ساختاريافته يا مرور سيستماتيك ضروري به نظر مي‌رسد(3). در قسمت منابع الكترونيكي Google نيز ذكر شده است كه يك موتور جستجو مي‌باشد و جستجو در آن متناسب با يك مقاله علمي نيست و بهتر است كه در اين قسمت قرار نمي گرفت و ذكر آن در مقالات علمي آكادميك معمول نيست(4). در مطالعات مروري روال كار اغلب بر اين است كه ابتدا مطالعات از نظر عنوان و چكيده بررسي مي‌شوند و مطالعاتي كه بالقوه مرتبط مي‌باشند به مرحله خواندن متن كامل راه پيدا مي‌كنند و در اين مرحله است كه كيفيت مطالعات بررسي گرديده و مطالعاتي كه حاوي مطالب مرتبط هستند در نتيجه نهايي كار مي‌آيند(4) كه در اين مقاله به نظر مي‌رسد اين ترتيب رعايت نشده است يعني ابتدا ارزيابي كيفيت مطالعات سپس خلاصه كردن شواهد و در نهايت تفسير نتايج(5)، و يا اگر رعايت شده است، به خوبي نگارش نشده است چنان كه آمده است " به دنبال اين مرحله در مجموع 131 مقاله مرتبط"؟ در اينزجا سوال اين است كه كل مطالعات جستجو شده چقدر بوده است؟ و آيا 131 مقاله در مرحله متن كامل بررسي شده اند؟ كه اگر جواب بلي است تعداد كل مقالات معلوم نيست. همچنين اشاره شده است كه از چك ليست CASP جهت بررسي اعتبار استفاده شده است، در حاليكه اين چك ليست‌ها براي نقد مقالات كاربرد دارند(6و7)، از طرفي اگر 131 مقاله بعد از اعتبارسنجي مرتبط شناخته شده‌اند دليل رد آنها چه بوده است؟ اين در حالي است كه مقالات نامرتبط بايد در مرحله خواندن متن كامل حذف مي‌شدند(3و4). جمله آخر روش‌ها نيز مبهم است. نويسنده بيان كرده است كه جستجو بدون محدوديت زماني انجام شده است و اين مطالعه به طور عادي بايد جز نتايج نهايي قرار مي‌گرفت و اگر چنين است لزوم نوشتن اين جمله چيست؟ و اگر اين مورد اضافه هم انتخاب شده است پس چرا تعداد مطالعات نهايي هنوز هم 68 مورد ذكر شده؟ با وجودي كه در چند جمله بالاتر بيان شده كه " سپس 68 مورد كه بين سال‌هاي 2002 تا 2013 بودند" يعني در صورت اضافه كردن مطالعه مذكور به نتايج، تعداد كل مقالات بايد 69 ذكر شود. اميدواريم كه با نگارش بهتر و دقت در نكات كاربردي و ريز بر قدرت مطالعات انجام شده بيافزاييم.