ارزيابي اقتصادي سياست قيمت گذاري آب زيرزميني در دشت ورامين

Economic Assessment of Groundwater Pricing Policy in Varamin Plain

ايران به علت قرار گرفتن در منطقه خشك و نيمه خشك همواره با پديده كم آبي مواجه بوده است. از طرف ديگر برداشت بي رويه از آب هاي زيرزميني در سال هاي اخير، منجر به كاهش سطح اين آب ها شده و پايداري آنها را به خطر انداخته است. يكي از آبخوان هايي كه با پديده ي ناپايداري مواجه است، دشت ورامين است كه از سوي وزارت نيرو به عنوان يكي از دشت هاي ممنوعه ايران در نظر گرفته شده است. در اين تحقيق با استفاده از برنامه ريزي پوياي قطعي به ارزيابي سياست قيمت گذاري آب بر روي بهبود بيلان آب در آبخوان دشت ورامين و الگوي بهينه كشت در دو حالت مدرن و سنتي پرداخته شده است. دوره مطالعه 10 ساله بوده و نرخ تنزيل نيز 20 درصد مي باشد. داده هاي مورد نياز از طريق شركت منابع آب ايران و تكميل پرسشنامه به روش طبقه بندي ساده جمع آوري شده است. نتايج حاصل از تحقيق نشان داد كه افزايش در قيمت آب ميتواند منجر به كاهش استخراج از آب زيرزميني شده و بيلان آب را بهبود ببخشد. اما كشاورزان مدرن در اين زمينه عملكرد بهتري دارند. از اين رو كشاورزان مدرن به علت اينكه حساسيت كمتري نسبت به تغيير در قيمت آب دارند، ميزان درآمد خالص ايشان در نتيجه اعمال سياست قيمت گذاري كمتر دچار تغيير خواهد شد. حال با توجه به اينكه غالب كشاورزي در منطقه به صورت آبياري سنتي مي باشد، توصيه مي شود كه قيمت گذاري آب همراه با سياست مكمل مانند دادن يارانه براي بهبود كارايي سيستم آبياري همراه باشد. طبقه بندي JEL: C6, C23, D6, Q25

Iran is located in arid and semi-arid region and is constantly faced with water shortages. Also, excess withdrawal of groundwater in recent years has lead to a decrease in water level and its stability is in danger. In this paper, by using deterministic dynamic programming, assessment of water pricing policy on improving plain aquifer water balance. In addition, optimal cropping patterns were determined in both modern and traditional irrigation methods. Data gathered from a sample of farmers using questionnaire. The results showed that increase in water price would lead to decrease in water consumption. Modern farmers were less sensitive to price increase compare to traditional ones and their net income did not change significantly. It is recommended that water pricing would be accompanied with complementary policies to improve the efficiency of irrigation systems.