بررسي امكان پذيري توسعه بر پايه منابع طبيعي

Resource-based Development Feasibility

توسعه مبتني بر منابع، يكي از موضوعاتي است كه اقتصاددانان همواره درباره آن تفكر مي‌كنند. اغلب اقتصاددانان با توجه به عملكرد اقتصادي بهتر كشورهاي كم‌بهره از منابع طبيعي، در مقايسه با كشورهايي با منابع طبيعي غني معتقد هستند كه توسعه بر اساس منابع شكست خورده است. تعداد اندكي از اقتصاددانان، با توجه به نقش منابع طبيعي در فرايند توليد، توسعه مبتني بر منابع را در صورت اتخاذ يك راهبرد صحيح موفق مي‌دانند. در مقاله حاضر، استدلال‌هاي هر دو گروه بررسي مي‌شود. همچنين براي تبيين موضوع، تجربه برخي كشورهاي موفق در اين زمينه، مانند آمريكا، نروژ، آفريقاي‌ جنوبي و فنلاند و برخي كشورهاي ناموفق، مانند اعضاي اوپك مورد بررسي قرار گرفته است. بر اساس نتايج پژوهش حاضر، راهبرد توسعه بر اساس منابع، براي كشورهايي موفقيت‌آميز بوده است كه به جاي بهره‌گيري از رانت منابع، به توسعه صنايع مرتبط با منابع طبيعي فراوان به عنوان صنايع پيشرو در اقتصاد پرداخته‌اند.

Resource-based development is one of the subjects that economists have thought about. Given better economic performance of the countries with fewer natural resources compared to that of the resourceful states, most economists hold that resource-based development has failed. A rather fewer number of economists, having in mind the important role of natural resources in the production process, believe that resource-based development could be successful providing that the right strategy is adopted. This article tries to review the reasoning of both groups. Meanwhile, the study is illustrated with some successful experiences of some countries including the USA, Norway, South Africa, and Finland versus unsuccessful experiences including those of the OPEC member countries. The results of the research indicate that resource-based development has been a success story in the countries where the industries related to the natural resources have developed the economy as the leading industries rather than resorting to rents.