بررسي دايره‌هاي تعالي در گلشن راز و مفاتيح الاعجاز

The Study of Transcendence Circles in Golshan-e Raz and Mafatih al-E’jaz

گلشن راز و شرح آن، مفاتيح الاعجاز، شرح تعالي و سلوك انسان و جهان هستي در حركتي دوار و مستمر است. دايره هاي متعدد، نظام هستي را به معبدي مقدس كه محل تجلي امر مينوي است، تبديل مي‌كنند. از حركت هاي تودرتوي نظام هستي، تصويري ماندالايي شكل مي گيرد. هر حركت با تكرار چرخش پرگار، از نقطه اي مركزي و ثابت برخوردار است. مركز تمام دواير تودرتو انسان كامل است؛ جايي كه مركز هستي، انسان، فراتاريخ، روان بشري، دايره ولايت و... بر هم منطبق مي‌شود. انسان كامل در دو شكل هندسي دايره و مربع، ماندالا و تربيع، هر دو ظرفي هرمسي براي استحاله معنوي اند و هر دو فاني را به ابديت مي رسانند. نگرش يونگي به نظام اين دايره ها، منجر به كشف ساحت روان شناختي آن ها مي شود. فرآيند فرديت بر سير مكاشفه انسان منطبق مي‌شود و انسان روان شناخته اي كه به مركز درون رسيده است، سير خود را بر نظام هستي فرافكني مي‌كند؛ لذا هستي نيز بايد از تعين به سوي وجود كه مركز است، حركت كند و با تجلي هاي جلالي و جمالي حق، لطف و قهر الهي را تجربه كند.

Golshan-e Raz and its commentary, Mafatih al-E’jaz, describe the transcendence and progression of human being and the world in a circular and continuous movement. Numerous circles transform the system of being into a holy shrine which is the place for the manifestation of the heavenly. From the interconnected movements of the system of being a Mandala image is formed. With the repetition of compass’ turning each movement has a central and fixed point. The center of all interconnected circles is the Perfect Man; the place in which the center of being, human being, metahistory of human psyche, circle of guardianship etc. are all mapped on each other. The Perfect Man is manifested in the geometrical figures of square and circle. Mandala and square are both Hermesian containers for spiritual transformation and bring the mortal to the immortal. Jungian attitude to the system of these circles leads to the discovery of their psychological aspect. The process of individuation is mapped onto the man’s revelation and he who has reached the center projects his progression on the system of being. Thus, the being also should move from individuation to center and experiences divine kindness and wrath via god’s glory and beauty manifestations.