پديد آورندگان :
چهري، طاهره نويسنده كارشناس‌ارشد زبان و ادبيات فارسي دانشگاه رازي كرمانشاه , , سالميان ، غلامرضا نويسنده , , ياري گلدرّه، سهيل نويسنده دانشجوي دكتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه بوعلي سينا همدان ,
كليدواژه :
تضادّ و تقابل , ساختارگرايي , سنايي , دوگانگي
چكيده فارسي :
بحث تقابل ها يكي از مهمّ ترين مباحث مورد توجّه ساختارگرايان است كه مي توان ريشه آن را در باورهاي اساطيري و فرهنگي بشر دانست. اين مبحث كه جايگاهي ويژه در زبان شناسي دارد، مي‌تواند در پژوهش هاي ادبي؛ بويژه در نقد و تحليل متون نيز نقش ارزشمندي ايفا كند. در پژوهش حاضر به بررسي تقابل هاي واژگاني در شعر حكيم سنايي، شاعر برجسته سده هاي پنجم و ششم هجري كه با تحوّلات و نوآوري هايش در غزل، قصيده و مثنوي، از جمله شاعران جريان ساز ادب پارسي محسوب مي شود، پرداخته شده است. پرسش اصلي اين نوشتار آن است كه سنايي به چه ميزان از تقابل سود جسته و دلايل كاربرد اين عناصر در شعر او چه بوده است؟ نتايج بررسي نشان مي دهد، تقابل واژگان با بار معنايي متّضاد و متقابل، بخش گسترده اي از شعر وي را در برگرفته است. با نگاهي ساختارگرايانه به شعر او، مي توان گفت اين واژگان متقابل، همچون نشانه‌هايي در شعر سنايي اند كه با كلّيّت آثار او مرتبط هستند، به اين معني كه از هر جهت كه به شعر او بنگريم، عواملي وجود دارد كه شعر او را به سوي دوگانگي سوق مي دهد. اين نشانه ها تبيين عيني شخصيّت سنايي، ناخودآگاه فردي و جمعي او، اوضاع جامعه و روزگارش، توجّه او به مضامين عرفاني، وجود انديشه هاي تعليمي در شعر او و ويژگي‌هاي معني شناسي و هنري زبان شاعر است.
چكيده لاتين :
The concept of exile has been mingled with human thought, feeling and behavior and has been manifested in various intellectual fields like philosophy, mysticism, anthropology, psychology, literature etc. In Islamic mysticism and Sufism, too, exile is present strongly and has different semantic and interpretive aspects. After a brief introduction of multiple meanings of exile (classic, modern and postmodern), this article aims to explore this concept briefly in philosophy, social sciences and psychology. Then, the main discussion of this article about sufist exile under the titles such as “the exile of soul in the body”, “the exile of man in the world”, “the exile of mystic amongst the formalists” and “the exile amongst the foreigners” are all studied and, focusing on the thoughts of Ibn Arabi as well as some Sufism great figures and also by referring to some poetic evidence, it is shown that: 1) exile is a human concept, 2) meditating on spiritual and mental characteristics of man, most mystics were aware of such feeling and proposed various evidence and interpretations for it, 3) exile is connected to fundamental concepts such as annihilation, progression, fame-escaping, being unknown and the like, 4) sufist exile is related to the concept of journey, both real and imaginary and 5) exile and exile-thinking have the traces of blaming and are amongst the Malamati’s principles.
