زمين‌شيمي و خاستگاه زمين‌ساختي توده نفوذي مافيك حلب غرب زنجان

Geochemistray and tectonic setting of Halab Mafic Gabbroic body (West of Zanjan)

در غرب زنجان در ارتفاعات شرقي حلب، توده‌هاي مافيكي از جنس گابرو با ماهيت توله‌ايتي در بين سنگ‌هاي ايوسن رخنمون دارد. بررسي‌هاي پتروگرافي توده‌هاي نفوذي مافيك اين منطقه نشان مي‌دهد كه از نظر كاني‌شناسي، كاني‌هاي اصلي تشكيل‌دهنده اين مجموعه پلاژيوكلاز، پيروكسن و ± اليوين است. اپيدوت، كلريت، ترموليت-اكتينوليت كاني‌هاي ثانويه و كاني‌هاي كدر، كاني‌هاي فرعي اين مجموعه است. بر مبناي ويژگي‌هاي زمين‌شيميايي سنگ‌هاي بررسي شده با SiO2 از 1/45 تا 47 درصد وزني، در محدوده گابرو قرار مي‌گيرد. نمودارهاي عنكبوتي غني‌شدگي از LREE و تهي‌شدگي نسبي از HREE را نشان مي‌دهد. بي‌هنجاري‌هاي مثبت K، Rb و Th و بي‌هنجاري‌هاي منفي در عناصر با شدت ميدان بالا (HFSE) مانند: Nb، Ti و Zr نشانه آلايش اين گابروها با پوسته قاره‌اي است. در نمودارهاي تشخيص جايگاه‌هاي تكتونيكي، سنگ‌هاي بررسي شده در محيط‌هاي درون صفحه قاره‌اي قرار مي‌گيرد. بر اساس كليه داده‌ها‌ي زمين‌شيميايي و صحرايي به نظر مي‌رسد كه سنگ‌هاي گابرويي بررسي شده در مراحل آغازين ماگماتيسمي در ارتباط با حوضه‌هاي كششي ايوسن منطقه، در اثر ذوب ‌بخشي گوشته آستنوسفري بالا آمده در زير ليتوسفر قاره‌اي و آلايش ماگماي جدايشي حاصل از آن با سيالات فرورانشي در پهنه سوپراسابداكشن منطقه در همين زمان تشكيل شده باشد.

In the west of Zanjan, east of Halab, Gabbroic bodies with tholeiitic nature injected into the Eocene rocks. The main minerals are plagioclase, pyroxene ± olivive and epidots, chlorite, termolite-actinolite and the opaque minerals are accessory minerals. The rocks studied have SiO2: 45.1-47 wt% and are classified as gabbro. The normalized trace element patterns show enrichment in LREE and depletion in HREE. The positive anomalies of K, Th, Rb and the negative anomalies of HFSE (Zr, Nb and Ti) indicate the rocks contamination with continental crust. On the tectonic setting diagrams the studied rocks are plotted in the continental intraplate field. Based on all these data, it seems that, the studied gabbroic rocks are formed by the initial stages of the magmatism related to an Eocene pull apart basin and formed due to partial melting of upper asthenosphere risen under continental lithosphere and contaminated with crustal rocks during the Eocene.