پيدايش و شيمي‌‌كاني‌هاي سولفيدي و اكسيدي برون‌زاد در كانسار پلي‌متال ماهور غرب نهبندان

Occurrence and chemistry of supergene sulfide and oxide minerals in Mahour polymetal ore deposit west of Nehbandan

كانسار پلي‌متال ماهور در 130 كيلومتري غرب نهبندان در حاشيه شرقي بلوك لوت واقع شده است. كانه‌زايي برون‌زاد در امتداد شمالي-جنوبي در سنگ‌هاي آتشفشاني ترشياري دگرسان شده ديده مي‌شود. كاني‌هاي برون‌زاد بيشتر به صورت هيدروكسيد آهن، كربنات مس، سولفات‌هاي مس و سرب و سولفيد‌هاي مس تشكيل شده است. گوتيت، مالاكيت، آزوريت، كالكوسيت، كووليت، ليناريت و آتاكاميت كاني‌هاي رايج در كانسار ماهور هستند كه بر اثر اكسايش سولفيدهاي درون‌زاد به وسيله فرآيندهاي برون‌زاد تشكيل شده‌اند. تعدادي از اين كاني‌ها به وسيله ريزپردازشگر الكتروني تجزيه شدند. مقدار نقره در بيشتر اين كاني‌ها در خور توجه است. كووليت در كانسار ماهور داراي سرب، روي و نقره بالايي است. شيمي‌كاني‌هاي برون‌زاد و نحوه زايش آنها در اين پژوهش بحث مي‌شود.

Mahour polymetal ore deposit is located in the eastern margin of Lut block, 130 Km west of Nehbandan. The supergene mineralization mainly occurs as a north-south trend in the Tertiary altered volcanic rocks. The supergene minerals mainly occur as iron hydroxide, Cu-carbonates, Cu and Pb sulfates and Cu sulfides. Goethite, malachite, azurite, chalcosite, covellite, linarite and atacamite are common supergene minerals in the Mahour ore deposit that were formed by oxidation of the hypogene sulfides. Some of these minerals were analyzed by electron probe microanalyses (EPMA). Ag content is considerable in most of these minerals. Covellite from the Mahour has high Pb, Zn and Ag contents. The chemistry of the supergene minerals and the way of their formation will be discussed in this paper.