تحولات مسيوليت مدني در حوادث رانندگي

Changes of Civil Responsibility in Driving Accidents Emphasizing New Rules of Investigation into Driving Violations

حوادث ناشي از رانندگي و تصدي وسيله‌نقليه موتوري، شايع‌ترين حوادث سال‌هاي اخير محسوب مي‌شوند؛ سياست‌هاي مربوط به نظام ايمن، اذعان دارد كه خطاي انساني با توجه به ماهيت اجتماعي افراد در تصادفات رانندگي، امري اجتناب‌ناپذير است. لذا با تصويب مقررات ديگر تلاش كرد، ساير اركان تصادف رانندگي يعني راه و وسيله نقليه را به‌سمت ايمني بيشتر و بخشندگي و جبران خطاي انساني سوق دهد. كه البته به‌نظر مي‌رسد يكي از مهم‌ترين مواد قانوني در اين راستا كه مي تواند در راستاي احقاق حقوق آسيب‌ديدگان از حوادث رانندگي و كاهش اين‌گونه حوادث موثر واقع شود، تبصره 3 ماده 14 قانون رسيدگي به تخلفات رانندگي مصوب 1389باشد، كه در آن كارشناسان تصادفات مكلف شده‌اند تا نقص راه و وسيله نقليه را در تصادفات رانندگي مدنظر قرار داده و قصور سازمان‌هاي مربوطه را در نظريه كارشناسي اعلام كنند، تا حسب مورد متصديان مربوطه در مقابل قانون و زيان‌ديدگان پاسخ‌گو باشند. در قوانين جديد رويكرد قانون‌گذار به‌سمت حمايت هرچه بيشتر از زيان‌ديده سوق پيدا كرده است. هدف اين مطالعه بررسي تحولات مسيوليت مدني در حوادث رانندگي با تاكيد بر قانون جديد رسيدگي به تخلفات است. علاوه بر اين، تعيين مبناي مسيوليت مدني در حوادث رانندگي به‌ويژه حوادثي است كه در آن عاملي غير از انسان (راه و وسيله‌نقليه) در آن دخالت داشته است. در اين تحقيق از روش اسنادي براي جمع آوري داده‌ها و اطلاعات مورد نياز استفاده شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه در حقوق ايران مبناي مسيوليت مدني بيشتر بر پايه نظريه تقصير بوده و گاهي نيز به‌سمت و سوي نظريه خطر گرايش داشته است و البته قواعد فقهي (اتلاف، تسبيب، لاضرر و غرور) توجيه‌كننده مسيوليت مدني در حوادث شدآمدي مي‌باشند

Accidents due to driving and being in charge of engine-driven transportation devices have been the most common events in recent years. Policies related to secure disciplines acknowledge that regarding the social nature of man accidents caused by human mistakes are unavoidable. Therefore, in order to make up for human mistakes, it is necessary to pass some laws to secure other elements of driving accidents, such as road and transportation devices. Of course it seems that one of the most important rules effective for administrating justice to people who cause damage from driving accidents, and for decreasing these accidents, is note 3, matter 4 of driving collision rule approved in 1389. According to this note collision experts had to consider deficiencies in road and transportation devices in driving accidents. Also they should declare defects of related organizations in their reports. By doing so those organizations become responsible for their deficiencies. The approach of the new rule is to provide as much protection as possible for people who are harmed by such events. This study has considered changes of civil responsibility in driving collisions with emphasis on new rules for investigating driving violations. The aim of this research is to determine the basics of civil responsibility in driving collisions, especially collisions in which some factors (road and transportation devices) other than human are to blame. This research has been carried out using documentary and library sources to collect required data and information. It means by studying available and related sources, including books, articles, magazines, theses and scientific research, the required information has been compiled. The information and data have then been analyzed by using analytical and descriptive methods. The results indicated that in Iran the responsibility is based on defect theory and sometimes moves towards danger theory. Of course religious jurisprudence laws justify civil responsibility in traffic collisions. At the end some suggestions have been submitted for required new rules of investigation of driving violations after determining described basics.