مطالعه تاثير ويژگي‌هاي بوروكراتيك سازمان بر بيگانگي ازكار كارمندان سازمان‌هاي اداري (مطالعه كارمندان سازمان‌هاي دولتي شهرستان اهواز)

Examining the Effect of the Bureaucratic Characteristics of Organization on Staffʹʹs Work Alienation (The study of the staff of governmental organizations in Ahvaz city)

پژوهش حاضر درصدد مطالعه بوروكراسي و بيگانگي ازكار در سازمان‌هاي اداري ايران، به بررسي چگونگي تاثير ويژگي‌هاي بوروكراتيك سازمان بر بيگانگي ازكار كارمندان مي‌پردازد. اين پژوهش به شيوه پيمايش و ازطريق پرسش‌نامه انجام شده و نمونه آن از 30 سازمان دولتي در اهواز و به شيوه نمونه‌گيري خوشه‌اي طبقه‌بندي‌شده انتخاب شده است. حجم نمونه شامل 400 كارمند بوده است. يافته‌هاي اين مطالعه نشان داد ميان ويژگي‌هاي رقابت تكنيكي و شرح وظايف با بيگانگي ازكار رابطه‌اي معنادار و منفي وجود دارد. درحالي‌كه ويژگي‌هاي ديگر شامل سلسله‌مراتب اقتدار، غيرشخصي‌بودن، تقسيم كار و نظارت قوانين با بيگانگي ازكار به‌طور معنادار و مثبت در ارتباط هستند. نتايج رگرسيون چندمتغيره نيز نشان داد رقابت تكنيكي، سلسله‌مراتب اقتدار و شرح وظايف قوي‌ترين پيش‌بين‌‌هاي بيگانگي ازكار هستند. نيز با وجود نقش مهم تحصيلات در بيگانگي از كار، ويژگي‌هاي زمينه‌اي در مقايسه با ويژگي‌هاي بوروكراتيك سازمان در تبيين بيگانگي ازكار از اهميت كمتري برخوردارند.

The present paper represents an attempt to study bureaucracy and work alienation in the administrative organizations of Iran. Therefore, the current research aims to examine how the bureaucratic characteristics of an organization affect work alienation. This research was carried out through the survey method. The sample included 400 persons were selected from the staff population of 30 governmental organizations in Ahvaz through stratified cluster sampling method. The results show that there are negative and significant relationships between technical competenc, job codification and work alienation. While there are negative and significant relationships between the other characteristics including hierarchy of authority, impersonality, division of labor, rule observation and work alienation. The multiple regression analysis method also indicates that technical competence, hierarchy of authority and job codification have the highest effects on work alienation. Also, despite of important role of education on work alienation, bureaucratic characteristics of organizational structure are significantly more important than background characteristics for explaining work alienation.