رده شناسي واژه بست در زبان فارسي

A Typological Study of Clitics in Persian

در ساختواژه، واژه بست به واحدي اطلاق مي‌شود كه حد واسط تكواژهاي آزاد و وابسته است و تفكر سنتي تقسيم تكواژها به دو گروه آزاد و وابسته را بطور جدي مورد سوال قرار مي‌دهد. واژه بست‌ها، هم بعضي از خصوصيات واژه اي و هم برخي از ويژگيهاي تكواژهاي وابسته را دارند. مطالعه واژه بست‌ها حوزه مهمي از زبانشناسي از جمله ساختواژه و نحو را در بر مي‌گيرد. در مقاله حاضر تاكيد بيشتر بر ساختار ساختواژي واژه بست‌هاي زبان فارسي است، اما بحث‌هاي نحوي نيز به ناگزير دنبال شده است و سعي بر آن است تا واژه بست‌هاي زبان فارسي بر اساس متغيرهاي رده شناختي كه ماهيتي جهاني دارند، مورد مطالعه قرار گيرند. از اين رو واژه بست‌هاي زبان فارسي بر اساس الگوهاي رده شناختي آيخن والد (2003)،بيكل ونيكلز (2007)، و كلاونس (1985) مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. مقاله حاضر ثابت مي‌كند كه مي‌توان از الگوي پيشنهادي آيخن والد به عنوان ابزاري علمي و البته مناسب جهت تشخيص و مطالعه واژه بست‌هاي زبان فارسي استفاده كرد.

In linguistics morphology, clitics are considered as a set of special units which cannot be categorized under free or bound morphemes, and therefore, seriously question the traditional view of dividing morphemes into the two groups of free and bound morphemes. Clitics represent some characteristics of words and simultaneously, possess some important properties of the bound morphemes as well. The study of clitics covers a wide domain including morphology and syntax. The present study aims to investigate the morphological structure of clitics in Persian based on a set of universal parameters. In doing so, the typological models of Aikhenvald (2003), Bickel and Nichols (2007), and Klavans (1985) were used. The results of the present study show that the proposed model of Aikhenvald was proved to be a scientific instrument for distinguishing Persian clitics from non-clitic units.