مقايسه خصوصيات كيفي آب و رسوبات شيميايي عامل انسداد قطره چكان ها در سامانه هاي آبياري قطره اي كشور

Comparison of water quality and chemical characteristics of sediment due emitters clogging in trickle irrigation systems

مهم ترين مشكلي كه سامانه هاي آبياري قطره اي با آن روبرو هستند گرفتگي قطره چكان ها مي باشد. گرفتگي قطره چكان ها عمدتاً ناشي از خصوصيات كيفي آب آبياري است. هدف از اين تحقيق اين بوده است كه ارزيابي گرفتگي قطره چكان ها با استفاده از كيفيت آب تا چه اندازه اي در پيش بيني انسداد قطره چكان ها در سامانه هاي آبياري قطره اي در كشور كارايي دارد. براي اين منظور 10 سامانه در نقاط مختلف كشور كه از نظر شرايط آب و هوايي متفاوت بودند انتخاب و مورد بررسي قرار گرفتند. قطره چكان هاي مسدود شده در هر سامانه جمع آوري و عواملي كه در هر سامانه باعث انسداد آنها شده بود مشخص گرديد. نتايج نشان داد كه پيش بيني خطر گرفتگي قطره چكان ها با استفاده از شاخص‌هاي رايج متكي بر خصوصيات كيفي آب در تمامي سامانه ها با آن چه در واقعيت اتفاق افتاده با عدم قطعيت بالايي همراه بود. در 60 درصد از موارد پيش بيني پتانسيل گرفتگي قطره چكان ها مربوط به عوامل شيميايي و در ساير موارد مربوط به تاثير توام عوامل سه گانه (عوامل فيزيكي- شيميايي- بيولوژيكي) مي شد. اما در اغلب موارد گرفتگي واقعي رخ داده در قطره چكان ها مربوط به عوامل فيزيكي بود. عدم قطعيت موجود در اين سامانه ها بيشتر به مديريت بهره برداري از آنها شامل عدم شستشوي صحيح واحد كنترل مركزي، شستشو نكردن شبكه لوله ها بعد از مرحله نصب قطره چكان هاي روي خط، عدم بكارگيري اقدامات پيش گيرانه شامل تزريق اسيد و كلرزني در صورت لزوم به داخل سامانه و از همه مهم تر عدم بكارگيري صحيح كودهاي شيميايي همراه با آب آبياري به دليل نوع، نحوه، زمان و ميزان تزريق غير اصولي آن به شبكه باز مي گشت.

The main problem facing trickle irrigation systems are emitter clogging. Water quality is mainly due to emitters clogging. The purpose of this study was to assess the extent to clogging emitters using water quality in predicting clogging emitters in drip irrigation systems in the country are affected. For this purpose, 10 different parts of the system in terms of different weather conditions were selected. Emitters blocked in each system were collected and the factors that cause clogging in the system have been determined. The results showed that the predicted risk of clogging emitters using common indicators of water quality characteristics based on the realities of what happened in all the systems were combined with high uncertainty. In 60% of cases clogging the emitters to predict potential chemical agents and the other was related to the combined effects of three factors (Physical- Chemical- Biological). But in most cases the actual clogging occurred on emitterʹs physical factors. The uncertainty of the systems to return them to operation management includes: Lack of proper washing of the central control unit, donʹt wash pipe network after installation the online emitters, lack of preventive measures include use of chlorination and acid injection into the system if necessary, and most importantly, lack of correct application of fertilizers with irrigation water due to the manner, timing and injection rate of the principles network.