اثرات دوگانه تجويز دگزامتازون بر ميزان اضطراب و افسردگي در موش هاي صحرايي نر بالغ

Dual effect of dexamethasone administration on anxiety and depression in adult male rats

مقدمه: دگزامتازون به عنوان يك گلوكوكورتيكوييد سنتتيك داراي اثرات احتمالي در اضطراب و افسردگي است، زيرا اثر مستقيمي بر محور هيپوتالاموس-هيپوفيز-آدرنال و تداخل با چندين سيستم نوروترانسميتري از قبيل گابا و گلوتامات دارد. روش‌ ها: سطوح اضطراب و افسردگي موش‌ها به ترتيب 40 دقيقه و 24 ساعت پس از تزريق زير پوستي دگزامتازون در مقادير mg/kg30 و 20، 10، 5، 1، 0.5 در دستگاه ماز بعلاوه مرتفع و تست شناي اجباري اندازه گيري شد. يافته ها: نتايج حاصل از تست اضطراب، كاهش معني داري در درصد زمان حضور و درصد تعداد ورود به بازوهاي باز بين دگزامتازون 1 و سالين و همچنين افزايش معــــني داري در درصد زمان سپري شده در بازوهاي باز بين دگزامتازون 20 و سالين نشان داد. از نظر فعاليت حركتي (تعداد كل ورود به بازوهاي باز و بسته) كاهش معني داري بين دگزامتازون 1 و سالين، همچنين تفاوت معني داري بين دگزامتازون 1 و 20 مشاهده شد. مقايسه سنجش افسردگي در زمان بي تحركي كل افزايش معني داري بين دگزامتازون 1 و سالين و همچنين كاهش معني داري بين دگزامتازون 30 و سالين نشان داد. از نظر تاخير در توقف اوليه نيز بين دگزامتازون 1 و30 تفاوت معني داري مشاهده شد. نتيجه گيري: تزريق دگزامتازون احتمالاً اثرات دوگانه اي دارد، مقاديركم اين دارو اثر اضطراب زايي و افسردگي و مقادير بالاي آن اثرات ضد اضطرابي و ضد افسردگي دارد.

Introduction: Dexamethasone is a synthetic glucocorticoid with possible effects on anxiety and depression because it has direct effects on the hypothalamus-pituitary-adrenal (HPA) and interacts with several neurotransmitter systems such as GABA and glutamate. Methods: Levels of anxiety and depression in rats were measured 40 minutes and 24 hours, respectively, after subcutaneous injection of Dexamethasone Sodium-Phosphate (DEX) 0.5, 1, 5, 10, 20, 30 mg/kg (saline 1ml/kg) in the elevated plus maze and forced swimming test. Results: The results of anxiety test showed a significant decrease in the percentage of open arm time and open arm entries in DEX (1 mg/kg) group compared to the saline groups. The percentage of time spent in the open arms significantly increased in DEX (20mg/kg) compared to the saline group. In terms of locomotor activity (total number of open and closed arms), significant decrease was observed in DEX (1 mg/kg) compared to the saline group. Also, a significant difference between DEX 1 and 20 mg/kg groups was observed. Comparative assessment of depression during total immobility time showed significant increase in DEX (1 mg/kg) compared to saline and also a significant decrease was observed in DEX (30 mg/kg) compared to the saline groups. A significant difference in latency to immobility was also detected between DEX 1 and 30 mg/kg groups. Conclusion: Our findings suggest that administration of DEX induced dual effects on anxiety and depression; anxiogenic and depressant effects were observed at lower doses, while anxiolytic or antidepressant effects were detected at higher doses.