ارزيابي تاثير كودهاي بيولوژيكي بر عملكرد دانه و كارايي استفاده از نيتروژن در گندم (Tiriticum aestivum L.)

Evaluation the Influence of Biological Fertilizers on Grain Yield and Nitrogen Use Efficiency in Wheat (Tiriticum aestivum L.)

به منظور‌ مطالعهي تاثير روشهاي مختلف مديريت كودهاي شيميايي‌ و ‌بيولوژيكي در تراكمهاي مختلف علفهاي هرز در گندم آزمايشي در سال زراعي 91-1390 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز اجرا شد. اين آزمايش به صورت كرتهاي يك بار خرد شده در قالب بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي شامل پنج روش مديريت تلفيقي كود و عامل فرعي شامل سه تراكم علفهرز خردل وحشي بود. عملكرد و اجزاي عملكرد دانه و كارايي نيتروژن در اندامهاي هوايي گندم اندازه گيري شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه كليهي اجزاي كمّي و كيفي عملكرد دانه به جز وزن هزار دانه در روش 100درصد استفاده از كودهاي بيولوژيكي به طور معنيداري كمتر از تيمار 100% كود شيميايي بودند. در مقابل روشهاي تلفيقي هم به لحاظ كمّي و هم به لحاظ كيفي عملكرد بالاتري نسبت به روش شيميايي داشتند. هر چند كه با افزايش شدت رقابت، عملكرد دانه و درصد پروتيين دانه كاهش يافت. روش‌هاي تلفيقي در تراكم كم علف‌هرز در هر دو مرحله‌ي گرده‌افشاني و رسيدگي با بهبود وضعيت نيتروژن در اندامهاي هوايي گياه باعث بهبود كارايي مصرف نيتروژن در مقايسه با روش‌هاي 100% كود شيميايي و‌ كاملاً كودهاي بيولوژيكي شدند. در ‌مقابل با افزايش سهم نيتروژن شيميايي، شاخص اتكا به نيتروژن در اكوسيستم گندم افزايش يافت. در مجموع بر اساس نتايج اين آزمايش مشخص شد كه حذف كامل كود شيميايي نيتروژن هم به لحاظ كمّي و هم به لحاظ كيفي مطلوب نبوده بلكه روش‌هاي تلفيقي ضمن كاهش كميّت كود نيتروژن مصرفي، هم از ديدگاه زراعي و هم از ديدگاه اكولوژيكي شرايط مطلوبي را در اكوسيستم گندم فراهم ميكند.

In order to study the Influence of different nutrient management methods and weed densities in wheat a field experiment was conducted of Shahid Chamran University at 2010-2011. The experimental design was split-plot based on RCB with 3 replications. Main plot includes 5 nutrient management methods and sub-plot includes 3 weed densities. Our resuls showed that all grain yield components except 1000 grain weight were lower in 100% biological fertilizer than 100% chemical that meant. Grain yield and protein were reduced by increasing in weed density. Both anthesis and maturity stage, integrated methods had a better nitrogen efficiency. Than both 100% chemical or biological methods, but, nitrogen reliance index (NRI) was reduced by increasing. In nitrogen, in conclusions, we founded that absolute elimination of chemical nitrogen fertilizer will not suitable due to negative effect on both yield quietly a quality. Therefore in both agronomical and ecological point of view integrated methods induced better situation in wheat agro ecosystems due to reducing chemical nitrogen fertilizer.