تخصيص لفظ عام به وسيله ي مفهوم مخالف

Restriction of a General Term by Disaccording Implicature in Sunni Jurisprudence

تقدّم و برتري منطوق بر مفهوم، محلّ اتّفاق علما است. همين تقدّم سبب شده تا تخصيص عام به وسيله ي مفهوم مخالف، محلّ خلاف و نزاع باشد. منشا اختلاف، ضعيف بودن تخصيص به وسيله مفهوم مخالف است. اختلاف در اين باب، فرع بر پذيرش حجيّت مفهوم مخالف است. محلّ نزاع، دو كلام صادر شده از متكلّم واحد يا متكلّماني است كه در حكم متكلّم واحد هستند. نيز بايد مفهومِ معارض با عامّ خود حجّت باشد. همچنين نبايد دليلي قوي‌تر از مفهوم مخالف، مانع تخصيص شود. جمهور، تخصيص را پذيرفته‌اند؛ با اين استدلال كه مفهوم مخالف در حكم منطوق است. لكن از اين ميان، برخي اين تخصيص را به منزله ي قياس و برخي، لفظ مي‌دانند. در مقابل، عدّه‌اي چنين تخصصي را نپذيرفته‌اند؛ با اين استدلال كه عام، منطوق است و منطوق مقدّم بر مفهوم است. برخي هم توّقف كرده و قايل به ترجيح نشده‌اند. ديدگاه جمهور كه اعمال هر دو دليل، يعني منطوق و مفهوم را در پي دارد، راجح است.

Priority and precedence of the uttered (mantuq) over implicature (mafhum) is a matter of consensus among scholars. The very priority has caused a dispute concerning restriction of a general term by disaccording implicature (mafhum al-mukhalif). The dispute is originated by weakness of restriction by disaccording implicature. Disagreement in this connection is subject to acceptance of authority of disaccording implicature. The matter of dispute is two sentences of one speaker or some speakers who are treated as one. Also, the implicature opposing its own general must be authorized. Similarly, there must not exist a proof which is stronger that the disaccording implicature and prevents restriction. Majority has accepted restriction, arguing that the disaccording implicature is treated as the uttered; some of them considering that restriction as juristic analogy while others as lexical. On the contrary is the view of those who have not accepted that restriction, arguing that the general is the uttered and the uttered is of priority over the implicature. The third group are those who have not preferred either of the opinions. In the author’s opinion, however, view of the majority which takes both proofs, i.e., the uttered and the implicature, into consideration is preferable