بررسي انديشه سياسي سيدجمال‏الدين اسدآبادي و امام خميني قدس‏سره

A Review of the Political Thoughts of Sayyed Jamal al-din Asad Abadi and Imam Khomeini (may Allah be pleased with him).

سيدجمال‏الدين اسدآبادي و امام خميني قدس‏سره از جمله دو انديشمند بزرگ اسلامي هستند كه براي وحدت جهان اسلام و مبارزه با استبداد داخلي و استعمار خارجي، تلاش‏هاي فراواني نمودند و براي تحقق اين آرمان، خواهان اصلاح و تغيير در شيوه حكومت‏داري در جوامع اسلامي بودند. با اين حال، يافته‏هاي تاريخي حاكي از آن است كه با وجود تاثيرگذاري‏هاي زياد سيدجمال بر متفكران و انديشمندان اسلامي در دوره‏هاي بعد، وي در زمان حياتش موفق به اصلاح و تغيير در شيوه حكومت‏داري جوامع اسلامي نگرديد، ولي امام خميني قدس‏سره موفق به تغيير حكومت و برپايي نظام جمهوري اسلامي در ايران گرديد. در نوشتار حاضر، ضمن بررسي برخي انديشه‏هاي سياسي اين دو انديشمند، بر اساس روش اسنادي ـ تحليلي ناكامي سيدجمال و موفقيت امام خميني در اين زمينه تحليل شده است. يافته‏هاي پژوهش حاكي از آن است كه خلا نظري در عرصه نظام سياسي يكي از عمده عوامل موثر در ناكامي سيدجمال در نهضت اصلاحي‏اش بوده است.

Sayyed Jamal al-din Asad Abadi and Imam Khomeini (may Allah be pleased with them) two great Islamic thinkers, who made great efforts to unite the Islamic world and stood firmly against domestic autocracy and foreign colonialism. In order to accomplish this goal, they sought to reform and change the manner of governing in the Islamic world. However, historical findings report that in spite of Sayyed Jamalʹs great influence on thinkers and Islamic scholars who came after him, he was unable to reform the governance in Islamic world in his life time, but Imam Khomeini managed to topple the regime and establish the Islamic Republic of Iran. Using a library – analytical method, the present paper investigates some of the political thoughts of these two thinkers and takes a probing look at Sayyed Jamalʹs failure and Imam Khomeiniʹs success in this regard. The findings indicate that the theoretical gap in the political system is among the main causes of the failure Sayyed Jamalʹs failure in reform movement.