پديد آورندگان :
ارزاني، حسين نويسنده استاد دانشكده منابع طبيعي، دانشگاه تهران , , خجسته، فرزانه نويسنده , , معتمدي، جواد نويسنده استاديار دانشكده منابع طبيعي، دانشگاه اروميه , , باغستاني ميبدي، ناصر نويسنده دانشيار پژوهشي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي يزد ,
چكيده فارسي :
اطلاع از نياز روزانه نژاد هاي دامي چرا كننده در مراتع مناطق مختلف آب و هوايي، به منظور محاسبه ظرفيت چرا در طرح هاي مرتعداري، ضروري است. در همين راستا، نياز انرژي متابوليسمي روزانه گوسفند نژاد بلوچي و بز نژاد ندوشن در مراتع ندوشن بررسي شد. به اين منظور، با توجه به ميانگين مقادير شاخص هاي كيفيت علوفه گونه هاي مرتعي و سهم آن ها در تركيب گياهي مرتع در مراحل مختلف رشد، مقدار انرژي متابوليسمي در يك كيلوگرم علوفه خشك مراتع مورد چراي دام محاسبه گرديد. در مرحله بعد، با در نظر گرفتن نياز انرژي متابوليسمي روزانه گوسفند نژاد بلوچي و بز نژاد ندوشن، مقدار علوفه اي كه تامين كننده اين نياز در مراحل مختلف رشد در مراتع منطقه است، برآورد شد. نياز روزانه ميش، قوچ و بره گوسفند نژاد بلوچي و رده هاي مختلف بز نژاد ندوشن (بز ماده، بز نر و بزغاله) بر حسب انرژي متابوليسمي، بر اساس معادله پيشنهادي ((MAFF در حالت نگهداري و در شرايط چرا در مرتع و با در نظر گرفتن خصوصيات فيزيكي مراتع مورد مطالعه، فاصله بين آبشخورها، تراكم گياهان و اعمال ضريب افزايشي 40 درصد، به ترتيب؛ 19/8، 66/14، 29/8 و 90/5، 00/6، 45/5 مگاژول محاسبه گرديد. بر مبناي نتايج حاصل، مقدار علوفه لازم براي تامين نياز روزانه ميش، قوچ و بره گوسفند نژاد بلوچي با توجه به كيفيت علوفه مراتع مورد مطالعه در مراحل اوليه رشد به ترتيب برابر 92/0، 64/1 و 93/0، در اواسط مرحله رشد برابر 06/1، 89/1 و 07/1، و در مراحل پاياني رشد برابر 19/1، 13/2 و 21/1 كيلوگرم علوفه خشك برآورد گرديد. مقادير مذكور با توجه به كيفيت علوفه مراتع مورد بررسي براي رده هاي مختلف بز نژاد ندوشن، در مراحل اوليه رشد برابر، 66/0، 67/0 و 61/0، در اواسط مرحله رشد برابر 76/0، 77/0 و 70/0، و در مراحل پاياني رشد برابر 86/0، 87/0 و 79/0، كيلوگرم علوفه خشك است. اين امر بيان گر آن است كه زمان چرا بر مقدار نياز روزانه دام موثر است و لازم است نياز روزانه واحد دامي بر مبناي كيفيت علوفه مشخص شود. طبيعي است كه بسته به شرايط سال، ممكن است كيفيت علوفه گياهان مقداري تغيير يابد، ولي به دليل هزينه بر بودن تعيين كيفيت علوفه، مي توان از نتايج مذكور به منظور برآورد نياز روزانه دام در سال هاي مختلف استفاده كرد.
چكيده لاتين :
Abstract
Determing of daily metabolism energy required livestock rangelands in different climatic zone, in order to calculate grazing capacity is essential. In this regard; daily metabolism energy required in Balochi breed sheep and Nadoshan breed goat in Nadoshan rangelands were studied. For this purpose, according to the average values of forage quality indices in plant species and their proportion in the composition of rangeland vegetation in different growth stages, metabolism energy value in 1Kg of dry matter for livestock grazing rangelands was estimated. Considering of daily metabolism energy required in Balochi breed sheep and Nadoshan breed goat, amount of forage which supplies animal requirements in different stages of growth in this region, were estimated. Daily requirement of sheep, ram and lambs of Balochi breed sheep and animal classes of Nadoshan breed goat based on metabolism energy, according to the MAFF equation proposed (1984) in the state of maintenance and livestock grazing in rangeland, and considering the physical characteristics of the rangelands, intervals of animal drinking places, plants density and 40% additive coefficient, were calculated 8.19, 14.66, 8.29 and 5.90, 6.0, 5.45 Mj, respectively. According to the results, amount of forage required to provide the daily requirements of sheep, ram and lamb of Balochi breed sheep considering the forage quality of rangelands in the initial stages of growth respectively, is 0.92, 1.64 and 0.93; in the middle of stages growth respectively, is 1.06, 1.89 and 1.07, and in the final stages of growth is 1.19, 2.13 and 1.21 Kg of dry forage. Thus, the amount of forage required to provide the daily requirements animal classes of Nadoshan breed goat considering the forage quality of rangelands in the initial stages of growth is 0.66, 0.67 and 0.61, respectively; in the middle of stages growth is 0.76, 0.77 and 0.70, respectively and in the final stages of growth is 0.86, 0.87 and 0.79 Kg of dry forage. This implies that time of grazing affects on the daily requirements of livestock and daily requirement of livestock must be determined according to forage quality. It is obvious that the quality of forage plants changes depending to the environmental condition of year, but since the determing forage quality is expensive, the obtained results can be used to estimate daily requirement of livestock in different years.
