ژيوشيمي عناصر اصلي رسوبات آواري درياي عمان در ناحيه چابهار با تاكيد بر منشا، شرايط آب و هواي قديمه و جايگاه زمين ساختي

Geochemistry of siliciclastics major elements in Oman continental shelf, Chabahar: Implications for provenance, paleoclimatic conditions and tectonic setting

به منظور تعيين منشا، شرايط آب و هواي قديمه و جايگاه زمين ساختي رسوبات دريايي منطقه مكران در نواحي جنوبي چابهار، تعداد 15 نمونه از 5 مغزه رسوبات درياي عمان آناليز و مطالعه شده است. نتايج اين مطالعات نشان مي‌دهد كه رسوبات مورد مطالعه به طور عمده از سنگهاي آذرين فلسيك و حدواسط منشا گرفته‌اند. مقادير نسبتاً زياد Al2O3 و همچنين همبستگي مثبت عناصر پتاسيم و كلسيم با آلومينيوم، حضور كانيهاي رسي را تاييد مي‌كند. بررسي شرايط آب و هواي قديمه با استفاده از عناصر اصلي نشان دهنده آب و هواي گرم وخشك در منطقه است در حالي كه مقادير مربوط به انديس دگرساني شيميايي (CIA) و انديس دگرساني پلاژيوكلاز (PIA) نشان دهنده دگرساني شيميايي رسوبات است. از طرفي ميزان ICV محاسبه شده بر اساس عناصر اصلي نشان دهنده تاثير چرخه‌هاي مجدد رسوب‌گذاري بر رسوبات است كه مي‌تواند از طريق آب‌شويي مكرر منجر به دگرساني شيميايي گردد. نمودارهاي تفكيك تكتونيكي نيز جايگاه زمين ساختي كمانهاي قاره‌اي را براي اين رسوبات نشان مي‌دهند. با توجه به مجموعه سنگهاي آتشفشاني مناطق فرورانش مي‌توان سري تولييتي كوارتزدار را كه در كمانهاي جوان و در حوضه‌هاي پشت كماني تشكيل مي‌شود به عنوان منشا اصلي رسوبات مورد مطالعه فلات قاره درياي عمان در نظر گرفت كه پس از فرسايش، حمل و رسوب‌گذاري در پهنه‌هاي جزر و مدي تحت آب‌شويي در چرخه‌هاي مجدد رسوب‌گذاري قرار گرفته‌اند.

For interpretation of source of sediments, paleoclimatic conditions and tectonic setting of marine sediments in Makran region, Chabahar, fifteen samples from five cores from Oman continental shelf sediments have been analyzed. Analyses of major elements revealed that the dominant source may have been from felsic and intermediate rocks. The positive correlation of Al2O3 with K2O and CaO, and abundance of Al2O3 suggest that these elements are primarily controlled by the dominant clay minerals. Based on major element geochemistry, the climatic conditions is warm and arid and Chemical Index of Alteration (CIA) and Plagioclase Index of Alteration (PIA) values of sediments show that chemical alteration may have done by leaching. However, a value of ICV is indicative of recycled sediment. The quartz–toleitic rocks are likely to be the main source for sediments, which are common in back arc zone of Makran subduction. This sediment is product of long washed recycled sediments after several uplifting stages in active Makran subduction zone.