چكيده فارسي :
سخن سردبير
هنگامي كه سخن از علمي به ميان مي آيد، پيش و بيش از همه، موضوعات و مسايل آن علم به ذهن خطور مي كند. هر علمي با بررسيِ موضوع يا موضوعاتي خاص آغاز شده و هرچه پيش تر مي رود، مسايل بيشتري درباره موضوع علم پديد مي آيد؛ اما آن گاه كه دانش به درجه اي از بلوغ و اهميت رسيد كه به خودِ آن، از آن جهت كه نوعي «معرفت» است توجه گردد، دانش ديگري پديد مي آيد كه به آن دانشِ درجه دوم يا فلسفه آن علم مي گويند و به نظر مي رسد، «كلام» به درجه اي از اهميت و رشد رسيده است كه نيازمند پيدايش علمي جديد پيرامون آن باشيم.
راه هاي اصليِ شناخت يك دانش، «بررسي مبادي تصوريه و تصديقيه علم»، «روش شناسيِ علم» و «مطالعه تاريخي» آن است، كه البته اين سه، مكمل يكديگر براي درك درست و كامل آن دانش اند؛ بدين سان، امروزه در كنار توجه به آموزه هاي كلامي و تبيين روش مند و دفاع عقلاني از آن ها، بايد به مباحث روشي و تاريخيِ دانش كلام نيز توجه كرد، چرا كه از مقدمات ضروري حوزه كلاميِ روش مند است.
سوگ مندانه بايد گفت، در اين حوزه ها كار درخوري صورت نگرفته و مستشرقان گوي سبقت را، به خصوص در مطالعات تاريخي كلام شيعي از ما ربوده اند و بر اساس پژوهش هاي جهت دار و گاهي مغرضانه، شبهاتي را در اصالت كلام اماميه و برخي آموزه هاي اساسي تشيع ايراد مي كنند.
اين شماره مجله در كنار مباحث موضوعي به همين رويكرد، يعني توجه به مباحث روشي و تاريخي عنايت داشت و در اين زمينه از همكاري «پژوهشكده كلام اهل بيت عليهم السلام» پژوهشگاه قرآن و حديث بهره مند شد.
مجله تحقيقات كلامي از دانشوران و محققان عرصه كلام دعوت مي كند تا در كنار بررسي مسايل كلامي، به مباحث روشي و تاريخيِ كلام توجه كنند و نيز آمادگي خود را جهت انتشار اين گونه تحقيقات كه بر اساس روش هاي علمي و پذيرفته شده انجام گرفته اند، اعلام مي دارد؛ بديهي است كه نتيجه آن، تقويت علم كلام و افزايش توان دفاع از آموزه هاي اعتقادي است.
والحمدلله رب العالمين
سردبير