چكيده فارسي :
علم كلام عهده دار بررسي بنيادي ترين ساحت حيات انسان، يعني باورها و اعتقادات از نگاه ديني مي باشد. اديان الهي و توحيدي كه اسلام خاتم آنها است، براي هدايت انسان به نور و رهايي او از ظلمت آمده و بي گمان، باورها و جهان بيني نقش نخست را در اين راستا بر عهده دارند. از همين رو دانش كلام، علم اصول دين و فقه اكبر ناميده شده است. توحيد، نخستين آموزه اي است كه پيامبر اسلام صلي الله عليه و اله و سلم با شعار "قولوا لا اله الا الله تفلحوا" به مردم ابلاغ نموده و تنها به ذكر اين شعار بسنده نكرده و به تبيين و بيان اجزا و لوازم آن نيز پرداخته و با سران اديان و مكاتب ديگر در اين مورد و ديگر آموزه هاي اسلامي مناظره مي نمود. پيامبر اكرم صلي الله عليه و اله و سلم در اين مناظره ها گذشته از اثبات توحيد و ديگر اصول دين، به شبهات مخالفان پاسخ مي-دادند و گاه ديدگاه هاي معارض مورد نقد قرار مي گرفت. اهل بيت معصوم عليهم السلام كه پيشوايان دين پس از آن حضرت بودند، نيز به همين سيره عمل مي كردند و اين كار پس از ايشان توسط اصحاب نيز به همين روش ادامه يافت. پيامبر اسلام صلي الله عليه و اله و سلم و امامان عليهم السلام پس از آن حضرت را مي توان نخستين متكلمان اسلامي دانست كه در اين راستا كتاب الاحتجاج طبرسي منعكس كننده اين سيره مي باشد. علم كلام پس از آن حضرت تطورهاي مختلفي پيدا كرد و در هر زمان متناسب با فضاي فرهنگي آن زمان و مكان خاص، مدرسه هاي مختلفي مانند كوفه، بغداد، قم، حله و خراسان پديد آمد. اين علم در ميان كساني كه مرجعيت امامان عليهم السلام را قبول نداشتند داستاني شنيدني دارد و نشان مي دهد كه جدايي از اهل بيت عليهم السلام از نظر اعتقادي چه آثار زيان باري در جهان اسلام پديد آورد و مكاتبي همچون خوارج، مرجيه، جبريه، قدريه، معتزله، اشاعره و وهابيت از آثار چنين تفكري است. از ابعاد و كاركردهاي علم كلام كه در واقع وظايف يك متكلم است، مي توان به استنباط، تبيين، تنظيم، اثبات، رد شبهات و رد مكاتب معارض اشاره نمود. بحث و بررسي محققانه آموزه هاي اعتقادي اسلام در اين ابعاد شش گانه به مجله تحقيقات كلامي مرتبط مي باشد كه در اهداف اساسنامه مجله به آن اشاره شده است. نوشتارهايي كه در اين راستا و اهداف و بر اساس روش هاي پذيرفته شده تحقيق و پژوهش باشد و فرهيختگان را اعم از اساتيد و طلاب و دانشجويان كلام، مخاطب خود بداند، پس از تاييد ارزيابان، در مجله منتشر مي شود. اميدواريم اين مجله گامي در راستاي تبيين و دفاع از آموزه هاي اعتقادي اسلام و معارف اهل بيت عليهم السلام و آماده سازي بنيادهاي معرفتي لازم براي توليد علوم انساني هماهنگ با اسلام و فرهنگ اسلامي باشد. والحمد لله رب العالمين سردبير
