باز‏هم «را»: اين بار در محاوره

Again"Rā": This Time Colloquial

باز‏هم «را»: اين بار در محاوره فريده حق‏بين هما اسدي تاريخ دريافت: 8/11/90 تاريخ تصويب:20/2/92 چكيده تاكنون، درباره سازه «را»، پژوهش هايي گوناگون صورت گرفته است. «را» به‏عنوان يك سازه، در زبان فارسي، بسامد وقوع بالاييدارد و درباره نقش ها و جايگاه هاي آن در جمله، از‏ديدگاه‏هاي متفاوت بحثشده است. درباره اين عنصر، بررسي هايي صرفاً صوري، گفتماني و تلفيقي (صوري- گفتماني) صورت گرفتهو نتايجي گوناگونبه‏دست آمده است. در مقاله حاضر كوشيده‏ايماين سازه را در زبان فارسي امروز بررسي كنيم و بدين منظور، تنها گونه گفتاري (محاوره اي) را مدّ‏نظر قرار داده‏ايم. در پژوهش‏هايي كه تاكنون، درباره «را»صورت گرفته است، پژوهشگران تلاش كرده‏انداين عنصر را تنها به‏عنوان يك سازه مورد‏توجه قرار دهند؛ در‏حالي كه محدود‏كردن «را» به يك نقش موجب مي‏شود ديگر جنبه هاي كاركردي اين عنصر، ناديده گرفتهشوند؛ از اينروي، در پژوهش حاضر،نقش هاي متعدد اين عنصر را بررسي كرده و نشان داده‏ايم «را» تنهايك سازه نيست؛ بلكه چندين سازه است كه كاركردهايي متعدد دارند. يكي از دستاوردهاي ديگر مقاله، اين است كه برخلاف نظر بسياري از زبان شناسان و دستورنويسان، «را» نشانه معرفگي نيست و در‏واقع،انطباق مفعول و يكي از نشانه هاي معرفگي در زبان فارسي كه شرايط گفتماني است، اين ابهام را ايجاد كرده است. از آن سوي، يكي ديگر از نقش هاي «را»- كه از‏جمله دستاوردهاي مقاله حاضر به‏شمار مي رود- غايتمندي اين تك‏واژ در زبان فارسي است. واژه هاي كليدي: نشانگر غايتمندي، نشانگر مفعول، نشانگر حالت، معرفگي. 1. مقدمه

Againʹ R?ʹ: This Time Colloquial Farideh Haghbin Homa Asadi Received: 2012.01.28 Accepted: 2013.05.10 Abstract So far various researches about "R?" have been conducted. "R?" as a constituent has high frequency in Persian language. Nevertheless, there are numerous analyses with different perspectives about its function and position. In this way pure formal, discourse-based and integrated (formal and discourse-based) studies leading to different conclusions have been conducted. Considering solely colloquial genre, this article attempts to analyze "R?" in contemporary Persian language. Prior works have considered "R?" as solely one constituent whereas restricting "R?" to only one function would result in neglecting other functions of "R?". Thus, in this article, various functions of "R?" will be analyzed. It has been shown that "R?" is not one constituent, but it is several constituents having various functions. Moreover, one of the findings of this article is that, unlike many linguists and grammariansʹ standpoints, "R?" could not be considered as a definiteness marker. The reason underlying this issue is mapping of object on one of the definiteness markers, which in discourse-based condition of Persian, has generated this ambiguity. On the other hand, one of the functions of "R?" as another finding of this article is telicity function of "R?" morpheme in Persian language. Keywords: telicity marker, object marker, case marker, definiteness