بررسي سطح توسعه اجتماعي و اقتصادي در روستاهاي حاشيه دشت يزد- اردكان

Investigation of social and economic development levels in villages of Ardakan - Yazd Plain

نخستين قدم در برنامه ريزي براي توسعه روستايي شناسايي وضع موجود روستاهاست؛ همچنين براي تخصيص اعتبارات و منابع ميان اين روستاها شناسايي جايگاه روستاها از نظر برخورداري از مواهب توسعه اجتماعي و اقتصادي ضروري است. براي رتبه بندي روستاها بر اساس عوامل مختلف كشاورزي، بهداشت، زيربنايي، اداري و سياسي، ارتباطات، خدمات، آموزش و فرهنگي و جمعيت، روش‌هاي متفاوتي وجود دارد. در اين مطالعه، رهيافت تاكسونومي ‌عددي استفاده شده است كه با تلفيق‌كردن شاخص هاي مختلف درجه توسعه‌يافتگي روستاهاي دشت اردكان-يزد را مشخص مي‌كند. پژوهش حاضر وضعيت 48 روستاي دشت اردكان-يزد را به روش تمام‌شماري روستاهاي مشمول طرح‌‌‌‌‌هاي ‌‌‌‌‌هادي در سال 1388 آمايش كرده است. روستاها بر اساس داده هاي موجود طبقه بندي شدند. اين تحقيق نشان داد كه هر روستا ممكن است در عوامل مختلف رتبه‌بندي هايي به غير از رتبه كل داشته باشد. روستاهاي ترك‌آباد، محمدآباد و بفروييه در رتبه-هاي اول تا سوم قرار گرفته اند؛ همچنين نتايج نشان داد كه روستاهاي پرجمعيت لزوماً درجه توسعه‌يافتگي مناسبي نيز نخواهند داشت. اين رتبه‌بندي ها مي تواند مبنايي براي برنامه ريزي در روستاها در نظر گرفته شود.

The first step in planning for rural development is the identification of villages’ situation. For allocating funds and resources among villages, it is essential identifying villages in aspect of social and economical development. For ranking villages based on various factors, agriculture, health, infrastructure, political and administrative, communications, services, education and culture, and population. In this study, methods of numerical taxonomic methods has been used with combining the various indicators specify degree of development in lowland villages of Ardakan – Yazd. This study has investigated 48 village of Yazd-Ardakan Plain with full count approach inclusiving guide plan in 2009 and has sorted and grouped according to the present data. The results show that each village can be ranked in different factors that it is not equal with total rank. Villages of Torkabad, Mohammadabad and Befroie have ranks of once to third respectively. Densely populated rural does not have the appropriate degree of development necessarily. These rankings can be used as a base for planning in rural areas.