بررسي تطبيقي كاربرد متون مذهبي در هنر شيعي مازندران (با تمركز بر آثارشهرستان ساري)

A Comparative Study of the Usage of Religious Texts in Shiite Art of Mazandaran - Concentrating on Cases from Sar

مقاله حاضر نگاهي تطبيقي و آماري به ميزان مراجعه هنرمندان منبت‌كار به متون مذهبي براي تزيين صندوق مدفن امامزادگان ساري دارد. مسيله و هدف پژوهش بررسي ميزان ارجاعات هنرمندان بومي به مضامين و متون مذهبي در تزيين صندوقچه‌هاي چوبي مقابر با تعيين اولويت هريك بوده است. براي گزينش جامعه آماري اين مقاله 297 بنا در مساحت 2157 كيلومتر مربع مورد بررسي قرار گرفته و از بين آنها هشت مورد كه داراي صندوق‌هاي سالم و واجد آثار شاخص هنري بوده‌اند انتخاب شده‌اند. روش گردآوري اطلاعات ميداني بوده و از عكاسي و فيش‌برداري استفاده شده است. داده‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهند آيات قرآن و صلوات كبير متوني هستند كه بيشترين كاربرد را در كتيبه‌ها دارند. در ميان مضامين مورد استفاده، تاكيد هنرمندان بر گزينش متوني با دو موضوع اصول دين و حقانيت تشيع بوده است. همچنين حمايت مذهبي حكومتي توانسته است تاثير مثبت و مستقيم بر هنر مذهبي تبرستان داشته باشد. برج آرامگاهي امامزاده يحيي نمونه‌اي مشخص از اين حمايت است.

This paper is a statistical and comparative study on quantity of reference to religious texts by wood carvers to decorate the cenotaphs of the descendants of imams (imamzadehs) in Sari. The problem and purpose of this study have been to study the quantity of reference to religious themes and texts by local artists in decorating the wooden cenotaphs and to determine the priority of each subject. To determine the Statistical population, 297 buildings in 2,157 square kilometers has been studied, among which, eight undamaged boxes with significant artistic qualities have been selected. Data is gathered through field research, using photography and note taking. This study has led to several conclusions. The results show that the "Quranic verses" and "Salavat Kabir" have been the most recurring in inscriptions. Among the available themes, artists have insisted on choosing texts related to two themes of "Principles of Religion" and "Shiism’s Legitimacy". The results also indicate the direct and positive influence of religious state support on religious art of Tabarestan. Imamzadeh Yahia tomb tower is a notable example of such support.