بررسي تطبيقي سفال‌هاي كرمان و مشهد در دوره صفوي و ميزان تاثير آن‌ها از هنر چيني

A Comparative Study of Safavid Pottery in Kerman and Mashhad And the Influence of Chinese art on them

هنر سفالگري دوره صفوي همچون ديگر هنر‌هاي اين دوره‌ شاهد بالندگي و پويايي بسياري بوده است. در مراكز متعددي در اين دوره سفال‌هاي ممتازي از زرين‌فام وكوباچي و«سفيد وآبي» گرفته تا سلادون و گمبرون پديد آمده است. در اين ميان از دو شهركرمان و مشهد سراميك‌هاي بسياري به جا مانده است. اين پژوهش كه با روشي توصيفي‌ـ‌تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و مكتوب انجام شده است با آگاهي به اينكه كرمان و مشهد در پيشينه سفالگري ايران و اوج درخشش دوره‌هاي گذشته (سلجوقي و ايلخاني) نام‌هاي بزرگي نبوده‌اند در پي پاسخ به اين‌ پرسش‌‌ است كه مهمترين ويژگي‌هاي سفال دوره صفوي از نظر فرم، رنگ، لعاب و كاربرد آن در اين مراكز چيست و ميزان تاثيرپذيري آن از سفالگري چيني تا چه اندازه است؟ دو شهر كرمان و مشهد در دوره اوج‌ هنرهاي صفوي سهم بزرگي در سفالگري دوره صفوي دارند. سفالينه‌هاي مشهد اين تاثيرات چيني را در نقوش و كيفيت ساخت بيشتر بازتاب مي‌دهند و در سفال‌هاي كرمان شاهد تنوع بيشتري در فرم، نقش، رنگ و لعاب سفال‌هاي توليد شده هستيم. اين دو شهر با توجه به تنوع زياد آثار سفال و سراميك برجاي مانده از آن‌‌ها مي‌توانند نماينده سفالگري دوره صفوي باشند.

Safavid pottery, like the other arts in this period has experienced considerable growth and dynamism. In this period masterpieces of pottery, from lusterware and “blue and white" to the Celadon and Kubachi and Gombroon have been produced in numerous centers of pottery. Many ceramics from Kerman and Mashhad have survived from this period. This research uses the descriptive- analytical method and published material. Knowing the fact that Kerman and Mashhad werenʹt famous centers of pottery in the history of Persian pottery and the heights of the past (Seljuk and Ilkhanid) periods; in this research we try to answer the following questions: What are the main features of Safavid pottery with regard to form, color, glaze and their application in these centers and to what extent was it influenced by Chinese pottery? Two cities of Kerman and Mashhad have a considerable share in Safavid pottery during the rise of the Safavid arts (from the late sixteenth century to the early eighteenth century A.D.). The Chinese influences on Mashhad pottery are more evident in its design and qualities of construction. In Kermanʹs ceramics we see more variety in form, function, color and glaze. With regards to the considerable multiplicity of remaining ceramic works from these two cities, they can represent the Safavid pottery.