تعيين فراواني و علل مرگ و مير مادران باردار استان هرمزگان طي سال هاي 1390-1384

Determining the Frequency and Causes of Maternal Mortality in Hormozgan Province, Iran during 2005-2011

مقدمه: يكي از مهمترين شاخص هاي توسعه هر جامعه، ميزان مرگ و مير مادران مي باشد، زيرا از يك سو نشان دهنده تاثير مراقبت هاي بارداري و از سوي ديگر بيانگر اوضاع اقتصادي و اجتماعي هر جامعه است. مطالعه حاضر با هدف تعيين فراواني و علل مرگ و مير مادران استان هرمزگان در فاصله سال هاي 1390-1384 انجام شد. روش كار: مطالعه حاضر يك مطالعه توصيفي- تحليلي و مقطعي است. جامعه پژوهش آن را تمام مادران بارداري كه از فروردين سال 1384 لغايت اسفند سال 1390 در استان هرمزگان فوت كرده بودند تشكيل مي داد. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه محقق ساخته و روش جمع آوري اطلاعات پرونده مادران، نتايج پرسشگري هاي تيم هاي كارشناسي معاونت بهداشتي و درمان بود. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از نرم افزار آماري SPSS (نسخه 16) و آزمون هاي كاي دو و آنووا انجام شد. ميزان p كمتر از 05/0 معني دار در نظر گرفته شد. يافته ها: فراواني مرگ و مير مادران، 91 مورد و ميزان آن 7/39 نفر به ازاي هر صد هزار تولد زنده بود. بيشترين موارد مرگ مادران در سال 1389 (19 مورد) و كمترين آن در سال 1388 (10 مورد) بود. بيشترين تعداد متوفيان در بين ساكنين روستا (4/60%) و زنان با حداقل يك عامل خطر در بارداري (7/74%) مشاهده شد. 70 نفر (9/76%) در مقطع پس از زايمان فوت كردند. شايعترين علت مرگ مادري، خونريزي (1/34%) بود. علت مرگ مادران با نوع زايمان (001/0 > p)، تعداد بارداري (001/0 > p) و عوامل خطر در دوران بارداري (022/0=p) ارتباط آماري معني داري داشت. نتيجه گيري: افزايش كيفيت خدمات مامايي در مناطق روستايي، مراقبت مستمر از مادران پرخطر، مراقبت هاي اورژانسي و پيگيري مادران در دوره پس از زايمان، در كاهش مرگ و مير مادران موثر است.

Introduction: Maternal mortality rate is an important indicator of the development of any society. It indicates the effect of pregnancy healthcare, and on the other hand it is an indicator of the economic status of the society. The aim of this study was to determine the rate and related factors of maternal mortality in Hormozgan, Iran during 2005-2011. Methods: This descriptive-analytical, cross-sectional study was conducted on all pregnant women who died between April 2005 and march 2012 in Hormozgan province, Iran. Data gathering instrument was a questionnaire and the information regarding each case was obtained from the records of maternal mortality committee, perinatal healthcare reports, verbal reports and interviews. Data were analyzed by SPSS software version16 and chi-square and ANOVA. P value less than 0.05 was considered significant. Results: There were 91 cases of mortality and mortality rate was 39.7 per 100000 live births. The highest maternal death cases occurred in 2010 (19 cases) and the lowest occurred in 2009 (10 cases). The majority of the deceased were observed in rural residents (60.4%) and women who had at least one risk factor during pregnancy (74.7%). 70 women (76.9%) died during postpartum period. The most common cause of maternal death was bleeding (34.1%). The causes of maternal mortality had significant relationship with the type of delivery (p < 0.001), parity (p < 0.001) and risk factors during pregnancy (p=0.022). Conclusion: To reduce maternal mortality after delivery, it is necessary to increase the quality of obstetric healthcare services provided in rural areas and pay special attention to mothers with high risk status, and provide efficient emergency as well as the follow-up healthcare of mothers in the postpartum period