نقش اندازه بنه مادري، كودهاي آلي و محلول‌پاشي عناصر غذايي بر رفتار بنه و جذب فسفر در زعفران (Crocus sativus L.)

The effects of mother corm size, organic fertilizers and micronutrient foliar application on corm yield and phosphorus uptake of saffron (Crocus sativus L.)

در كنار اندازه بنه مادري، مقدار فسفر بنه زعفران از عوامل موثر در افزايش گلدهي زعفران است. به‌منظور بررسي نقش اندازه بنه مادري، كاربرد كودهاي آلي و محلول‌پاشي عناصر ميكرو بر گل‌دهي، عملكرد بنه و جذب فسفر در زعفران در شرايط كنترل‌شده، آزمايشي در سال 92-1391 به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با 24 تيمار و سه تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد به اجرا در آمد. عامل اول، دوم و سوم اين آزمايش به ترتيب شامل اندازه بنه مادري در سه سطح (1/0 تا 4 گرم (كوچك)، 1/4 تا 8 گرم (متوسط) و 1/8 تا 12 گرم (بزرگ))، منابع مختلف تغذيه آلي (كود گاوي (25 تن در هكتار)، ورمي كمپوست (10 تن در هكتار)، كمپوست (10 تن در هكتار) و شاهد) و كاربرد عناصر ميكرو (آهن + روي) در دو سطح (محلول‌پاشي و عدم محلول‌پاشي) بود. بر اساس نتايج آزمايش، بيشترين عملكرد بنه هاي دختري زعفران به‌طور معني دار درنتيجه كاشت بنه هاي مادري با وزن بيش از 8 گرم (اندازه درشت) به دست آمد. در بين منابع تغذيه آلي، كاربرد كود گاوي بيشترين تاثير را در افزايش معني دار عملكرد بنه هاي دختري زعفران داشت. اثر محلول‌پاشي عناصر ميكرو در افزايش عملكرد بنه هاي دختري زعفران معني دار بود. علاوه بر اين، بيشترين درصد و مقدار جذب فسفر در بنه هاي دختري زعفران به‌طور معني دار درنتيجه كاشت بنه هاي مادري 1/8 تا 12 گرمي به دست آمد. با كاهش اندازه بنه مادري غلظت و مقدار جذب فسفر در بنه هاي دختري به‌طور معني داري كاهش يافت.

Saffron flowering can be mainly affected by mother corm size and phosphorus content of corm. In order to investigate the effects of mother corms size, organic fertilizers and foliar application on corm yield and phosphorus uptake of saffron (Crocus sativus L.) under control conditions, an experiment was conducted in the growing years of 2012-2013 at Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran, by using a complete randomized design with 24 treatments and three replications. The mother corms size (0.1-4 g (small), 4.1 – 8 g (medium) and 8-12 g (large), organic fertilizers (cow manure 25 t. ha-1, vermicompost 10 t. ha-1, compost 10 t. ha-1 and control) and micro nutrient (Fe-EDTA and Zn-EDTA) in two levels (foliar application and no application) were the first, second and third experimental factors, respectively. Based on the results, the highest number and yield of replacement corms were observed by using the large (8.1-12g) mother corms. The effect of cow manure on replacement corm yield was significantly more than other organic fertilizers. The effect of foliar application on replacement corms yield were also significant. In addition, the highest concentration and content of phosphorus replacement corms was observed by using the large (8.1- 12g) mother corms. The content of phosphorus in replacement corms was significantly decreased by reducing the size of the mother corms