ارزيابي تاثير عوامل اقليمي موثر بر كشت زعفران با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي (AHP) موردمطالعه: دهستان هاي شهرستان رشتخوار

Effect of climatic factors affecting saffron using analytic hierarchy process(AHP); (Case Study Roshtkhar Region, Iran)

مقاله حاضر، باهدف مشخص كردن معيارهاي اقليمي و شناخت رتبه عوامل موثر بر كشت زعفران و ارزيابي تاثير آن در شهرستان رشتخوار از توابع استان خراسان رضوي انجام گرديده است. فرضيه اصلي تحقيق اين است كه شهرستان رشتخوار شرايط لازم، جهت كاشت و افزايش زير كشت بردن، محصول زعفران را دارد و در طول تحقيق همواره اين سوال مدنظر بوده كه كدام‌يك از عوامل اقليمي تاثير بيشتري بر كشت زعفران در شهرستان رشتخوار داشته است. روش تحقيق توصيفي-تحليلي بر پايه گردآوري داده هاي ايستگاه هاي هواشناسي منطقه و عملكرد زعفران در منطقه موردمطالعه، دريك دوره ي ده‌ساله است. در اين تحقيق با در نظر گرفتن عوامل اقليمي موثر بر كشت زراعي زعفران از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) و براي اولويت‌بندي نواحي روستايي دهستان‌هاي منطقه رشتخوار به منظور كشت اراضي استفاده‌شده است. فرايند تحقيق شامل گردآوري اطلاعات، محاسبات و تحليل‌هاي آماري، ورود اطلاعات به نرم‌افزار Expert choice، خوشه‌بندي و ارزش‌گذاري معيارها و تلفيق اطلاعات بوده است. نتايج تحقيق نشان داد، در ميان عوامل محيطي، بارش با ضريب (281/0) و دما با ضريب (137/0) بيشترين تاثير را در كشت زعفران داشته اند. منابع آبي و تبخير در اين نظرسنجي نيز پايين-ترين امتياز را به خود اختصاص داده اند؛ و در ميان دهستان‌هاي اين شهرستان، دهستان حسين‌آباد شرايط مناسب‌تري جهت كشت زعفران دارد.

The present paper aimed to determine the criteria for understanding climate and ranking factors influencing saffron and assess its impact on Roshtkhoar city of Khorasan Razavi province. The city of Roshtkhar has potential for increasing saffron cultivation; therefore, the main hypothesis during the research was, which climatic factors had the most influence on the cultivation of saffron in the city Roshtkhar. The research methodology was based on a period of ten years cross-sectional data collected from meteorological stations in the studied area. In this study, with taking into account of climatic factors affecting the cultivation of saffron, Analytical Hierarchy Process (AHP) method was used to prioritize rural and regional municipalities Roshtkhar cultivated land. Research process included data collection, analysis, statistical analysis, data entry software Expert choice, clustering and selection criteria, and integrating information. The results showed that, among environmental factors, precipitation index (0.281) and temperature coefficient (0.137) had the greatest impact in saffron cultivation. Water resources and evaporation of water had the lowest score in the survey accounted. In the municipalities of the city, Hossein-Abad districts had favorable conditions for growing saffron.