مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بايزيد بسطامي در شبه قاره ي هند

چكيده فارسي :

انديشه‌هاي بايزيد را نخستين بار هجويري، در قرن پنجم هجري در شبه قاره منتشر كرد. پس از آن سلسله‌هاي صوفيه ي هند مثل سهرورديه و چشتيه و نقشبنديه و شطاريه و قادريه هر يك به نوعي از انديشه‌هاي بايزيد تاثير پذيرفتند و برخي از آن ها، بايزيد را در سلسله ي سند خود جاي دادند. مهمترين مساله ي صوفيان شبه قاره در قبال بايزيد، شطحيات او بود. هجويري نخستين كسي است كه به تفسير و تبيين شطحيات بايزيد در شبه قاره دست زده و سنتي از خود به جاي گذاشته كه ساير صوفيه بعد از او در شبه قاره، تقريباً پا جاي پاي او گذاشتند. پس از هجويري، اكثر صوفيان در برابر او، حالت انفعالي به خود گرفتند و در آثار خود، جز آن چه در كتب پيشينيان درباره ي بايزيد موجود بود، چيز تازه‌اي ارايه ندادند و برخي همچون احمد سرهندي نيز در عين احترام والايي كه براي او قايل بودند، به نقد حالات و اقوال، خصوصاً شطحيات او پرداختند. اين پژوهش در پي بررسي و تحليل سنت به جا مانده از بايزيد در شبه قاره است.Hujwiri was the first one who spread the thoughts of Abu Yazid al-Bistami in subcontinent. Then, his ideas left an impression on some dynasties there, such as Suhravardiya, Chishtiya, Naqshbandiya, Shattariya and Qadiriya and some of them appointed him in their documents. The most important problem for the Sufis of subcontinent, was the obscure utterances of Abu Yazid (shatahat). Hujwiri was the first person who commented and interpreted them in subcontinent, and he left a tradition which almost was followed by other Sufis after him., Most of the Sufis after Hujwiri, reiterated preceding Sufi books. But, some of them such as Ahmad Sirhindi, with respect to Abu Yazid, criticized his obscure utterances. In this paper it is attempted to examine and analyze Abu Yazid’s tradition which is left in subcontinent.