ارايه الگوي طراحي بازار رهن ثانويه متناسب با اقتضايات ايران (به عنوان يكي از بسترهاي مورد نياز مديريت ريسك اعتباري در بازار پول)

A Model of Secondary Mortgage Market ; Suit the Requirements of Iran (As one of the substrates required for credit risk management in money market)

بازار رهن به بازاري اطلاق ميشود كه در آن وجوه رهن تجهيز و تخصيص مييابند. از محصولات اساسي بازار رهن، وام رهني است. اين وام در قبال توثيق اموال غيرمنقول (مسكوني و غيرمسكوني) به متقاضي پرداخت ميشود و متضمن قراردادي بين وامدهنده و وام گيرنده است كه به موجب آن دارايي مذكور به منظور بازپرداخت به هنگام اصل و بهره وام در گرو وام دهنده قرار ميگيرد. بازار رهن با توجه به عاملان و كاركرد آنها به دوبازاراوليه و ثانويه تقسيم ميشود. در بازاراوليه رهن وام واقعي براي متقاضي فراهم ميشود و در بازار ثانويه نقدينگي از طريق خريد بستههاي رهني و انتشار اوراق بهادار رهني وارد بازار اوليه ميشود. نظر به اهميت انتشار اوراق رهني در فرآيند مديريت ريسك اعتباري بازار پول، اين مقاله با بررسي بازار رهن ثانويه در كشورهاي منتخب، بر كاركرد سه نهاد فعال عمده در بازار رهن ثانويه آمريكا يعني فني مي، فردي مك، و جني مي مي پردازد و نهايتاً با مرور ساختارهاي پيشنهادي براي فعالان بازار رهن ثانويه در ايران، الگوي مناسب را براي راه اندازي و تاسيس اين قبيل نهادها از حيث دولتي يا خصوصي بودن آن ارايه مي دهد.

Mortgage market refers to a market where mortgage funds are mobilized and allocated. The main product of the mortgage market is the mortgage loans. These loans are paid to the borrower after collateralization and imply a contract between the lender and the borrower by witch the base asset is collateralized for guaranty of repaying the principal and interest of the mortgage loan. Regarding the functioning of the mortgage market and its agents, this market contains for two submarkets; (a) Primary Market and (b) Secondary Market. In the primary mortgage market the real loans are provided to the applicants and in the secondary mortgage market, liquidity is entered to the primary market by purchasing packages of mortgage loans. Considering the importance of issuing mortgage in credit risk management in money market, this paper reviews the secondary mortgage market in selected countries and focuses on Americaʹs most active institutions in the secondary mortgage market “Fannie Mae”, “ Freddie Mac”, and “Ginnie Mae” and finally by reviewing the proposed structures for the secondary mortgage market participants in Iran, provides an appropriate model for establishment and public/private structure such institutions in the country.