سوگند در شاهنامه و ارتباط اساطيري آن با آب و آتش

Oath in Shahnameh and its mythic connection with water and fire

شاهنامه فردوسي، اثر ماندگار ايراني و اصيلي است كه آيين‌ها و فرهنگ ايران كهن را در خود نگاه داشته است. هر كدام از آن‌ آيين‌ها قابل بررسي است. يكي از اين آيين‌ها، آيين سوگند خوردن است كه امروزه نيز از آن استفاده مي‌شود و در جاي جاي شاهنامه به آن پرداخته شده است. بنابراين در اين مقاله سوگند و باورهاي كهن مرتبط با آن و بازتاب آن در شاهنامه فردوسي و نيز ارتباط اساطيري آن با دو عنصر آب و آتش بررسي مي‌شود. سوگند واژه‌اي فارسي است و معادل آن در عربي قسم و يمين است. دكتر معين در حاشيه برهان قاطع پس از واژه سوكه آورده است. سوگند به فتح اول و سوم در اوستا saokatevant (گوگرد مند) يعني داراي گوگرد است. در ايران باستان و محاكمه‌هاي مبهم و پيچيده، دو طرف دعوي را مورد آزمايشي به نام سوگند قرار مي‌دادند. سوگند قسمي از وَر (آزمايش‌هاي ايزدي در ايران باستان) است. سوگند داروي سمّي است كه به صورت شربتي (آميخته و محلول) در آب به متهم مي‌خوراندند؛ اگر بي‌گناه بود به او گزندي نمي‌رسيد و حقانيت او ثابت مي‌شد و اگر گناه‌كار بود، هلاك مي‌شد.

Ferdowsi’s Shahnameh is and eternal singular work which has kept ancient Persian ceremonies and culture within itself. Each of these ceremonies is worthy of analysis namely the ceremony regarding making a vow which is also used today and is dealt with in different places in Shahnameh. Hence in this article swear an oath and ancient beliefs in this connection and its reflection in Shahnameh and also its mythological connection with the two elements of water and fire is investigates. Sogand is a Persian word and its equivalent in Arabic is Ghasam and yamin. Dr Moein in the margin of Borhane-Ghate’ has brought if after the entry Sukeh. Sogand with the first and third accent innnnnn Avesta is Saokatevant (Gogerdmand) means that which has sulfur. In ancient Peasia and in complicated and ambiguous trials, the two sides were examined on a trial or test called sogand or oath. Sogand is part of a var (godly trials in ancient Persia). Sogand is a poisonous drug dissolved in water in form of a drink given to the accused. If he were innocent, he came to no harm and his innocence and righteousness was proved and if he were guilty, the poison would cause him death.