طنز در آثار محمد الماغوط

طنز، انتقاد غيرمستقيم از پليدي‌ها و كجروي‌هاي جامعه با بياني خنده‌آور است به هدف اصلاح كاستي‌ها و معايب؛ زيرا مردمي كه نمي‌توانند صريحاً انتقاد كنند از راه سخنان دوپهلو، غيرصريح، خنده‌آور و گاهي تلخ و گزنده، انتقادهاي خود را بيان مي‌كنند. يكي از حوزه‌هايي كه در آن به كمك طنز مي‌توان به واقعيات موجود پرداخت، ادبيات است؛ چراكه اديب با زبان و قلم خود مي‌تواند پرده از حقايق بردارد و ادبا و شاعران متعهد و مسوول در كشورهاي مختلف به اين طريق اهداف خود را بيان مي‌نمايند. يكي از اديباني كه با زبان طنز، از واقعيت دردناك جامعه خويش و دنياي عرب پرده برداشته و خوانندگان را به انديشه وا مي‌دارد، محمد ماغوط شاعر و نويسنده سوري است؛ چراكه وي در اوضاع خفقان بار سياسي و اجتماعي پا به عرصه وجود نهاده و با زبان طنز آلود خود، مسايل و مشكلات دنياي عرب به خصوص فلسطين را بازگو مي‌كند. اين مقاله با روش تحليل محتوا به دنبال پاسخگويي به اين سوال است: طنز چگونه در آثار ماغوط جلوه گر مي‌شود؟ و به تحليل درون مايه‌هاي طنز او با سه محور فقر و فاصله طبقاتي، آزادي و مبارزه با استبداد، اشغال سرزمينهاي عربي و بيان ديدگاههاي او در اين موارد پرداخته است تادركي درست از شگرد طنزپردازي اين اديب بزرگ سوري را پيش چشم خواننده قرار دهد و به اين نكته اساسي اشاره كند كه طنز ماغوط كاملا روشنگرايانه و اصلاحگرانه است و در مسير بهبود اوضاع جامعه گام بر مي‌دارد.