بررسي ميداني جاذبه ها و دافعه هاي طرح پزشك خانواده از ديدگاه دانشجويان سال آخر پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تبريز و پزشكان خانواده شاغل در شبكه هاي بهداشتي شهر تبريز

In-Field Survey of Attractions and Repulsions of Family Medicine: Family Physicians’ and Medical Students’ Attitudes

مقدمه و هدف: بر اساس بند (ب) ماده 91 برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور، تا پايان برنامه چهارم بايد تمهيدات لازم جهت استقرار بيمه سلامت با محوريت "پزشك خانواده" و "نظام ارجاع" فراهم شود. عليرغم گذشت حدود 6 سال از اجراي اين طرح مهم ملي، هنوز ارزشيابي جامعي انجام نشده است. روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع مقطعي (cross-sectional) و كاربردي بوده و به بررسي نگرش مثبت و منفي پزشكان خانواده و دانشجويان سال آخر پزشكي نسبت به طرح پزشك خانواده پرداخته است. جامعه اين پژوهش شامل 47 پزشك خانواده طرف قرارداد با شبكه هاي بهداشتي - درماني وابسته با دانشگاه علوم پزشكي تبريز و 80 دانشجوي سال آخر پزشكي دانشگاه علوم پزشكي تبريز بودند. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه محقق ساخته اي بود كه در 6 محور به بررسي نقاط منفي و در 3 محور به بررسي نقاط مثبت پرداخت. از آزمونهاي آماري Hotelling Trace ، T مستقل، تحليل واريانس چند متغيره (MAnova) و آزمون توكي (Tukey) و نرم افزار SPSS16 براي آناليز داده ها استفاده شد. يافته ها: در بين پزشكان بعد اقتصادي - رفاهي با ميانگين 3/8383داراي بيشترين امتياز و بعد محيطي - رواني با 2/2596 داراي كمترين امتياز بودند و در بين دانشجويان نيز بعد مالي -شغلي با ميانگين 3/9187 داراي بيشترين امتياز و بعد محيطي- رواني با 2/2025 داراي كمترين امتياز بودند. بر اساس نتايج آزمون MAnova، تفاوت معني داري براي ابعاد 9 گانه با سال فراغت از تحصيل پزشكان مشاهده شد. همچنين بر اساس نتايج آزمون Anova براي متغيرهاي شخصي - روانشنا سي و شخصي تفاوت معني داري مشاهده شد. نتيجه گيري: هدف از انتخاب دو گروه مطالعه بررسي وضع موجود (نظرات پزشكان خانواده كه در حال حاضر در برنامه پزشك خانواده مشاركت دارند) با وضع آينده (نظرات دانشجويان كه در آينده وارد اين طرح خواهند شد) بود.

Background: Health considered as a basic right in many communities and this implies that governments are responsible for providing equal access to healthcare services and facilities. In 4th Iran’s Economic, Social and Cultural development plan emphasis is on developing a health insurance based on Family Medicine and Referral System. The family medicine plan was applied in rural and urban areas with less than 20,000 populations. Although currently more than 5000 physicians and 4000 midwives are employed for this plan, there is no comprehensive evaluation of this plan. Materials and Methods: This Cross-sectional study surveyed the family physicians’ and medical intern students’ attitude to family medicine. 47 family physicians and 80 medical students filled out a researcher-made questionnaire. This Questionnaire contained questions in nine dimensions of economic, environmental, organizational, educational, sociocultural, psychological, financial, occupational and personal. Independent T-test, Hotelling Trace, MAnova and Tukey tests performed for data analysis using SPSS. Results: The economic–comfort dimension and environmental- psychological dimension rated by family physicians as highest (3.83) and lowest (2.25) respectively. Medical students rated financial-occupational dimension and environmental-psychological dimension as highest (3.91) and lowest (2.20) respectively. There were significant differences in scores allocated to any of nine dimensions by physicians and number of years passed graduation. There was a significant relationship between scores of personal-psychological dimensions and age of respondents. Conclusion: For comprehensiveness of study, two study groups were selected to participate; family physicians who currently employed and medical students who will be employed later in this plan. Number of years passed graduation and age have the most impact on respondents’ attitudes.