نقش دياژنز در تشكيل كانيهاي رسي: رسوبات ژوراسيك مياني، شمال شرق ايران

The role of diagenesis in clay mineral forming: Middle Jurassic deposits, northeast Iran

كانيهاي رسي جهت تعبير و تفسير دياژنز دفني در گلسنگها و تاريخچه سيماني شدن ماسه سنگها داراي اهميت مي باشند. در اين پژوهش، كانيهاي رسي متعلق به 11 نمونه از طبقات سازند كشف رود در شرق حوضه رسوبي كپه داغ، با سن ژوراسيك مياني، به روش XRD مورد آناليز قرار گرفته كه به تشخيص كانيهاي كايولن، ايليت، ورميكوليت، مونتموريونيت، لايه هاي ادغام شده رسي مونتموريونيت/ايليت و ميكا/ايليت، در گلسنگها گرديده است. همچنين 5 مقطع نازك ماسه سنگي به روش ماكروپروب جهت شناسايي سيمان رسي ماسه سنگها مورد آناليز قرار گرفته-اند. كايولن، ايليت و كلريت فراوانترين كانيهاي رسي در ماسه سنگها مي باشند. به علاوه ميزان بالاي كانيهاي رسي پايدار همانند ايليت و كلريت و حضور ميزان كمي كايولن و لايه هاي ادغام شده رسي در رسوبات سازند كشف رود، به خصوص در گلسنگها، نشانگر دماي بالا در طي دياژنز دفني عميق است.

Clay minerals are important for interpretation and understanding of burial diegenesis in mudrocks and cementation history of sandstones during diagenesis. The clay mineral from 11 samples from the Middle Jurassic, Kashafrud Formation in east Kopet Dagh Basin, analyized by X-ray diffraction. The identified clay minerals in these samples include kaolinite, illite, vermiculite, motmorellonite, mixed layer montmorillonie/illite and mica/illite. Also 5 thin sections of sandstones were analyzed by microprobe to identify clay minerals in cements. Kaolinite, illite and chlorite are the most abundant clay minerals in sandstones. Additionaly, high abundance of stable clay minerals, such as illite and chlorite, and small amounts of kaolinite and mixed layer clay minerals in kashafrud deposits, particularly in mudrocks, interpreted that had formed as result of high temperature during deep burial diagenesis.