بررسي تغييرات ميزان برخي متابوليت‌هاي گياهچه شيرين‌بيان در تيمار اكسيد مس و اكسيد روي

A study on changes of some metabolites of Glycyrrhiza glabra L. seedlings treated with copper oxide and zinc oxide

گياه شيرين‌بيان (Glycyrrhiza glabra L.) از قديمي‌ترين گياهان دارويي در ايران است كه از متابوليت‌هاي ثانويه موجود در ريشه اين گياه در صنايع غذايي و دارويي استفاده مي‌شود. با كاربرد فلزات سنگين به عنوان اليسيتور (عوامل محرك) مي‌توان توليد متابوليت ثانويه در گياه را افزايش داد. در پژوهش حاضر، تاثير غلظت‌هاي 1 و 10 ميكرومولار اكسيد مس و اكسيد روي بر محتواي قند‌هاي احيا كننده (به عنوان پيش‌ساز متابوليت‌هاي ثانويه)، پرولين، گليسيريزين، تركيبات فنلي كل، فلاونوييدها، آنتوسيانين‌ها و تانن‌ها در گياهچه شيرين‌بيان بررسي شد. همچنين، همبستگي بين محتواي اين متابوليت‌ها در گياهچه‌هاي تيمارشده با استفاده از آزمون پيرسون مطالعه شد. ميزان قندهاي احيا كننده در غلظت 10 ميكرومولار اكسيد روي كاهش يافت، در حالي كه ميزان پرولين و گليسيريزين درگياهچه‌هاي تحت تيمارهاي 1 و 10 ميكرومولار اكسيد مس و 1 ميكرومولار اكسيد روي نسبت به گياه شاهد افزايش يافت. محتواي تركيبات فنلي كل نيز با افزايش غلظت اكسيد مس افزايش يافت. بيشترين مقدار فلاونوييد، در غلظت‌هاي 1 و 10 ميكرومولار اكسيد مس مشاهده شد. محتواي آنتوسيانين‌ها در غلظت 1 ميكرومولار اكسيد مس افزايش يافت. همچنين، محتواي تانن‌‌‌ها در گياهچه‌‌هاي شيرين‌بيان در غلظت 10 ميكرومولار اكسيد روي افزايش يافت. بر اساس نتايج به نظر مي‌رسد كه در غلظت‌هاي 1 و 10 ميكرومولار اكسيد مس، ميزان گليسيريزين، تركيبات فنلي، فلاونوييدها، آنتوسيانين‌ها به طور درخور توجهي افزايش مي‌يابد در حالي كه اكسيد روي تاثير درخور توجهي بر ميزان اين متابوليت‌ها نداشت.

Glycyrrhiza glabra L. (Licorice) is one of the oldest medicinal plants in Iran and secondary metabolites present in the plant root is used in food and pharmaceutical industries. With the use of heavy metals as elicitors, plant secondary metabolite production can be increased. In this study, the effects of the concentrations of 1 and 10 µM of zinc oxide and copper oxide on the contents of reducing sugars (as precursor of secondary metabolites), proline, glycyrrhizin, total phenolic compounds, flavonoids and anthocyanins in Glycyrrhiza glabra seedlings were investigated. Also, the correlation between the content of these metabolites in the treated seedlings was examined using Pearsonʹs test. The amount of reducing sugars at concentration of 10 µM zinc oxide was decreased. Whereas, the amounts of proline and glycyrrhizin under treatment 1 and 10 µM copper oxide and 1 µM zinc oxide compared with the control plants was increased. The content of total phenolic compounds was increased with increasing concentrations of copper oxide. The highest amount of flavonoids was observed at concentrations of 1 and 10 µM copper oxide. Anthocyanin content was increased in concentration of 1 µM copper oxide. Also, the tannin content of the Glycyrrhiza glabra seedlings at concentrations of 10 µM zinc oxide was increased. Based on the result it seemed that at concentrations of 1 and 10 µM copper oxide the amount of glycyrrhizin, phenolic compounds, flavonoids, anthocyanins were significantly increased, whereas, zinc oxide had no significant impact on the levels of these metabolites.