تاثير محلول‌پاشي متانول بر ويژگي‌هاي فتوسنتزي، فلويورسانس كلروفيل و محتواي كلروفيل نخود (Cicer arietinum L.) تحت تنش خشكي

Effects of foliar application of methanol on photosynthetic characteristics, chlorophyll fluorescence and chlorophyll content of chickpea (Cicer arietinum L.) under drought stress

به منظور بررسي اثر محلول‌پاشي متانول بر ويژگي‌هاي فتوسنتزي، فلويورسانس و محتواي كلروفيل در گياه نخود تحت تنش خشكي آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در شهريورماه سال 1390 در پژوهشكده علوم گياهي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. محلول‌پاشي متانول در 5 سطح: شاهد (بدون محلول‌پاشي)، 20، 25، 30 و 35 درصد حجمي انجام شد كه به هر كدام از سطوح 2 گرم در ليتر گلايسين اضافه شد. محلول‌پاشي با فواصل 10 روز و 3 بار طي فصل رشد گياهان انجام شد. محلول‌پاشي گياهچه‌ها تا زمان جاري شدن قطره‌هاي محلول روي برگ ادامه يافت. عامل خشكي شامل تنش خشكي (25 درصد ظرفيت زراعي) و بدون تنش خشكي (100 درصد ظرفيت زراعي) بود. نتايج نشان داد بين سطوح مختلف متانول اختلاف معني‌داري از نظر تثبيت ‍CO2، تعرق، هدايت روزنه‌اي، عملكرد كوآنتوم فتوشميايي، ‍CO2 درون سلولي و محتواي كلروفيل پس از هر بار محلول‌پاشي وجود داشت (P?0.01). مقايسه ميانگين ويژگي‌هاي بررسي شده نشان داد كه سطح 30 درصد حجمي متانول پس از هر بار محلول‌پاشي بيشترين مقادير اين صفات را داشت. آثار متقابل تنش خشكي و متانول تاثير معني‌داري (P?0.05) بر ميزان تثبيت ‍CO2، ميزان تعرق، هدايت روزنه‌اي، عملكرد كوآنتوم فتوشميايي، ‍CO2 درون سلولي و محتواي كلروفيل پس از هر محلول‌پاشي داشت. به طور كلي، با توجه به نتايج به دست آمده مي‌توان نتيجه گرفت كه محلول‌پاشي برگي متانول صفات فتوسنتزي، عملكرد كوآنتوم فتوشميايي (Fv/Fm) و محتواي كلروفيل را در شرايط تنش خشكي بهبود مي‌بخشد.

To evaluate the effects of foliar application of methanol on photosynthetic characteristics, chlorophyll fluorescence and chlorophyll content of chickpea under drought stress, a factorial experiment was conducted based on completely randomized design with three replications in 2011 at the Recearch Center for Sciences of Ferdowsi University of Mashhad. In this experiments, different levels of methanol including, 0 (control), 20, 25, 30 and 35 volumetric percentage (v/v) were used as foliar applications at three times during growth season of chickpea, with 10 days intervals. Moisture regimes were at two levels, 25 and 100 percent of field capacity. Results showed that there was significant difference (P?0.01) between methanol concentrations after each spraying, regarding to chlorophyll content, CO2 assimilation, stomatal conductance, transpiration, CO2 concentration in stomatal chamber and Fv/Fm. Spraying with 30% volume level than the other treatments were effective on the physiological components, while was observed significant increase in chlorophyll content, stomatal conductance and assimilation CO2 compared to the control. Results indicated that interactions between drought and methanol after each spraying had significant differences (P?0.05) in traits such as content, assimilation CO2, stomatal conductance, transpiration, CO2 concentration in stomatal chamber, Fv/Fm. It could be concluded that spraying methanol improve photosynthetic characteristics, (Fv/Fm) and chlorophyll content in drought conditions.