تعيين مناطق همگن هيدرولوژيك و توابع توزيع منطقه اي به روش گشتاورهاي خطي در استان گلستان

Assessing the hydrologic homogeneous regions and regional distribution functions with linear moments method in Golestan Province

يكي از عوامل مورد نياز در آناليز منطقه اي به دست آوردن مناطق همگن هيدرولوژيك و تعيين مناسب ترين تابع توزيع آماري در هر يك از مناطق همگن مي باشد. در اين پژوهش از روش گشتاورهاي خطي و تجزيه براي انتخاب بهترين توزيع منطقه اي براي جريان هاي HAYFA براي همگن بندي و از برنامه SPSS خوشه اي حداقل پرداخته شده است. به اين منظور تعداد 29 ايستگاه هيدرومتري كه داراي طول دوره آماري مناسب بودند با پراكنش يكنواخت در سطح استان گلستان انتخاب شد. حداقل دوره آماري جريان هاي روزانه در اين پژوهش 11 سال و مربوط به ايستگاه نومل و حداكثر طول دوره آماري 44 سال و مربوط به ايستگاه گاليش بود. پس از مرتب كردن جريان هاي روزانه، دوره هاي با جريان هاي حداقل در هر سال و ماكزيمم دوره هايي كه داراي جريان هاي حداقل بود، مشخص شد. منطقه از نظر ماكزيمم دوره هاي با جريان هاي حداقل و با استفاده از روش به 4 گروه همگن تقسيم شد. استفاده از دو آماره SPSS گشتاورهاي خطي از تجزيه خوشه اي در نرم افزار در حوضه نشان داد كه در منطقه ايستگاه ناجور وجود نداشته و (H=0/ و 87 D < همگني هاسكينگ و واليس ( 3 بهترين FORTRAN با استفاده از فايل اجرايي برنامه ZDIS كاملاً همگن است. در نهايت با استفاده از شاخص تابع توزيع منطقه اي براي گروه هاي همگن مختلف استخراجي مشخص گرديد. براساس ماكزيمم دوره هاي با جريان هاي حداقل تابع توزيع پيرسون تيپ 3 براي گروه 1 و گروه 3، توزيع پارتو براي گروه هاي 4، توزيع نرمال براي گروه 2 به عنوان بهترين توابع توزيع منطقه اي شناخته شدند. واژه هاي كليدي: استان گلستان، آناليز منطقه اي، خشك سالي، روزهاي بدون جريان

One of the factors that are required in the regional analysis is obtaining hydraulic homogenous regions and assessing the appropriate statistical distribution function in each homogeneous region. In this study, the methods of linear moments and Cluster analysis in SPSS were used for making homogeneous groups. And to select the good distribution, HAYFA was used to determine the best regional distribution by low flow. 29 hydrometric stations with appropriate long duration and uniform distribution in Golestan province were selected. The minimum duration of daily flow records was 11 years for Nomel station and the maximum duration of 44 years was for Galish station. After sorting the daily flow the number of courses was characterized with low flow and also the maximum days number with low flow was determined. The method of linear moment and cluster analysis in SPSS, was used to assess homogeneous regions. The study area is divided to 4 regional homogeneous categories based on maximum days with low flow. Using both homogeneous Hosking and Wallis statistic method, there is no awkward station and region is quite homogeneous. Finally, using the index z and executive file in FORTRAN, the best regional distribution function for different extracted homogeneous groups was determined. Based on maximum days with low flow, distribution function of Pearson type 3 for regional 1, 3 and normal for regional 2, pareto for regional 4 were the best methods. Keywords: Drought, Golestan province, Low flow, Regional analysis