بررسي تغييرات زماني و تاثير خشك سالي بر غلظت نيترات آب زيرزميني در چاه هاي آب شرب (مطالعه موردي: شهر گرگان و حومه)

Investigation of temporal variation of drought and its impacts on groundwater nitrate concentrations in drinking water wells (Case Study: Gorgan city and vicinity)

اثرات خشك سالي تنها به نواحي خشك و نيمه خشك محدود نبوده و مي تواند اثرات زيان آوري بر منابع آب زيرزميني هر منطقه داشته باشد. پديده خشك سالي باعث كاهش شديد منابع آب هاي سطحي در كشور مي گردد و بنابراين استفاده از آب هاي زيرزميني افزايش يافته است، اين امر علاوه بر افت شديد سطح آب در سفره هاي آب زيرزميني موجب تغيير كيفيت منابع آب زيرزميني و افزايش استفاده از اين منابع براي مصارف آب شرب شده است. نيترات شايع ترين آلاينده آب هاي زيرزميني براي مصارف شرب محسوب مي شود. در اين مطالعه ابتدا تغييرات زماني غلظت نيترات در چاه هاي آب شرب منطقه 1383 بررسي و سپس براساس مقادير بارندگي ماهانه، شاخص استاندارد شده بارش - در دوره آماري 89 به صورت فصلي تعيين شد و تاثير خشك سالي بر غلظت نيترات آب DIP توسط نرم افزار (SPI) زيرزميني مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. هم چنين تغييرات سطح ايستابي ترسيم و تاثير تغييرات سطح ايستابي بر نوسانات غلظت نيترات بررسي شد. نتايج نشان داد كه خشك سالي و تغييرات سطح ايستابي ارتباط مشخصي بر غلظت نيترات در اين منطقه ندارد. بنابراين مي توان فاضلاب هاي خانگي را به عنوان منشا عمده نيترات آب هاي زيرزميني منطقه مورد مطالعه در نظر گرفت. SPI واژه هاي كليدي: آب شرب، خشك سالي، غلظت نيترات، شاخص

Effects of drought is not limited only to arid and semiarid regions and can have a harmful effect on groundwater resources. Occurrence of severe drought is resulted in reduction of surface water resources in the country and use of groundwater increased. In addition to this severe drop in water levels in groundwater aquifers, changing in groundwater quality and increasing use of these resources for consuming a drinking water are other problems. Nitrate is a common contaminant of drinking groundwater. In this study, temporal variation of the concentration of nitrate in drinking water wells were reviewed in the region in the period of 1383 to 1389. In addition, based on the monthly rainfall amounts, standardized precipitation index (SPI) has been analyzed by software DIP to determine seasonally and drought effects on groundwater nitrate concentrations. Also the water table changes were drawn and the effect of changes in water table was determined based on the fluctuations of nitrate concentrations. The results showed that the drought and water table changes did not have clear relationship with the nitrate concentration in this region. Therefore, domestic sewage could be a major source of groundwater nitrate in the study area. Keywords: Drinking water, Drought, Nitrate concentration, SPI index