ارزيابي اثر توالي زماني كشت گياه تاغ بر برخي از شاخص هاي كيفيت خاك سطحي در ماسه زار هاي منطقه تايباد، استان خراسان رضوي

An assessment of Haloxylon succession on some Surface soil quality indicators in Taybad sandy lands, Khorasan province

ما سه هاي روان، بزرگ ترين مانع توسعه پايدار در نواحي خشك و نيمه خشك ايران است و موثرترين راه حفظ و بهبود توسعه پايدار، اصلاح و بازيابي پوشش گياهي در اين نواحي است. با توجه به وجود ماسه زارهاي احيا شده در منطقه بياباني تايباد در طي توالي زماني، ميزان تغييرات برخي از ويژگي هاي فيزيكي ،MWD) و شاخص هاي فرسايش پذيري (pH و EC ،CaCO (بافت، جرم مخصوص ظاهري) و شيميايي ( 3 خاك در منطقه مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور 5 سايت متفاوت براساس سن كشت تاغ (MCR و CR 19 و 11 و يك سايت شاهد (بدون كشت تاغ)) انتخاب شدند. با توجه به افزايش سن كشت ،28 ، (ساله 41 تاغ، نتايج نشان دهنده 24 درصد كاهش در مقدار شن، 14 و 8 درصد افزايش به ترتيب در مقدار سيلت و رس 1 گرم بر سانتي مترمكعب كاهش يافت. حداكثر ميانگين وزني / 1 به 37 / است. جرم مخصوص ظاهري نيز از 57 2 ميلي متر و حداقل آن مربوط به سايت شاهد و برابر با / قطر خاك دانه ها مربوط به سايت 41 ساله و برابر با 48 8، قديمي ترين سايت از نظر كشت) و / 0/85 ميلي متر است. بيش ترين مقدار اسيديته در سايت 41 ساله ( 4 7، بدون احياي پوشش) است. بيش ترين مقدار شوري نيز در سايت / كم ترين مقدار آن در سايت شاهد ( 39 0 دسي زيمنس بر متر) است. / 0 دسي زيمنس بر متر) و كم ترين مقدار آن در سايت شاهد ( 334 / 41 ساله ( 694 0 درصد در سايت 41 ساله رسيد. نتايج اين پژوهش / 0 درصد در سايت شاهد به 6 / مقدار كلسيم كربنات از 33 بيانگر آن است كه بسياري از خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك با افزايش سن درختان تاغ بهبود يافت. واژه هاي كليدي: ماسه زار، توالي كاشت، فرسايش پذيري، تاغ

Mobile sand is the biggest obstacle to sustainable development in arid and semiarid regions of Iran. The most effective way to maintain and promote sustainable development is reform and recovery of vegetation in these areas. Mobile sand stabilization has a great influence on soil conservation and minimizes erosion in Taybad. Regarding to existence of reclaimed sandy lands which is caused by the Haloxylon sequence, the rate of change on physical (soil texture and bulk density) and chemical characteristics (EC, pH and CaCO3) and soil erodibility indices (MWD, CR, MCR) were studied in the area. For this purpose, five sites were selected based on Haloxylon age (41, 28, 19 and 11 years old and a control site (no Haloxylon plantation). Considering planting age Haloxylon, the results represent a 24, 14 and 8% reduction, respectively in sand, silt and clay contents. Similarly, bulk density was reduced from 1.57 to 1.37 g/cm-3. Maximum weighted average diameter (2.48 mm) was belonging to 41 years old-Haloxylon plantation while minimum value (0.85 mm) was observed in control site (without any plantation program). Moreover, highest amount of pH (8.4) was observed in the 41 years old-Haloxylon plantation and lowest pH (7.4) was measured in control site. The oldest Haloxylon plantation (41 years old) caused maximum amount of electrical conductivity (EC) (0.7 dS m-1) and the lowest value of EC (0.33 m-1) caused by control treatment. The amount of calcium carbonate changed from 0.33% in control site to 0.6% in 41 years old-Haloxylon. The results showed that many of soil physico-chemical properties were improved as Haloxylon afforestations became older. Keywords: Sandy desert lands, Plantation succession, Soil erodibility, Haloxylon sp