اثر باكتري‌هاي حل‌كننده سيليكات بر آزادسازي پتاسيم از كاني ميكايي گلوكونيت در ريزوسفر گياه كلزا (Brassica napus)

The effect of silicate dissolving bacteria on potassium release from glauconite in Canola (Brassica napus) rhizosphere

هواديدگي كاني‌هاي موجود در خاك، منبع اوليه بسياري از عناصر غذايي ضروري رشد گياه از جمله پتاسيم هستند. كاني‌هاي ميكايي به‌عنوان منبع اصلي تامين‌كننده پتاسيم در خاك‌هاي كشورمان غالب هستند. اين مطالعه در شرايط گلخانه‌اي با آرايش فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در 3 تكرار با هدف بررسي تاثير باكتري‌هاي حل‌كننده سيليكات و ريزوسفر گياه كلزا در استفاده از پتاسيم ساختاري كاني ميكايي گلوكونيت انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل محلول غذايي (محلول غذايي كامل و محلول غذايي عاري از پتاسيم) و باكتري (حضور و نداشتن حضور باكتري) بود. محيط كشت مخلوطي از شن كوارتزي (به‌عنوان ماده پركننده) و كاني گلوكونيت به‌دست آمده از شيل گلوكونيتي بود. در طول دوره 100 روزه كشت گلدان‌ها به‌وسيله آب مقطر و محلول غذايي استگنر در دو نوع شامل و عاري از پتاسيم، آبياري و تغذيه شدند. در پايان دوره كشت گياه برداشت و به روش خاكستر خشك تجزيه و مقدار پتاسيم آن توسط شعله‌سنج تعيين شد. در تيمارهاي بدون پتاسيم مقدار پتاسيم جذب شده توسط گياه، در سطح 1 درصد به‌طور معني‌داري تحت‌تاثير باكتري حل‌كننده سيليكات قرار داشت. به‌طوري‌كه بيش‌ترين جذب به گياهان رشد كرده در تيمار تغذيه شده با محلول غذايي كامل و شامل باكتري حل‌كننده سيليكات مربوط بوده است. غلظت پتاسيم در تيمار تغذيه شده با محلول غذايي كامل و عاري از باكتري و تيمار تغذيه شده با محلول غذايي بدون پتاسيم و شامل باكتري اختلاف معني‌داري نداشته است كه اين مساله نشان‌دهنده تاثير قابل‌توجه باكتري حل‌كننده سيليكات در تامين پتاسيم براي گياه است. واژه‌هاي كليدي: گلوكونيت، باكتري‌ حل‌كننده سيليكات، اثرات ريزوسفري

Mineral weathering is a major source of most essential nutrients including potassium. The micaceous minerals, as the major source of potassium, are abundant in Iranian soils. The aim of this study was to investigate the effect of silicate dissolving bacteria and rhizosphere zone on using the structural potassium from glauconite. A pot experiment was carried out in a completely randomized design with factorial arrangment and three replicates under greenhouse condition. The factors of treatment were nutrient solution (complete or K-free nutrient solution) and silicate dissolving bacteria (with and without bacteria). The growth media was mixture of quartz sand (as the filling material) and glauconitic shale. During a period of 100 days, Pots were irrigated with distilled water and stegner nutrients solution. At the end of experiment, shoots were harvested and plant samples were prepared with dry ashing method and the concentration of potassium was determined with flame photometer. In K-free treatment, plant uptake was significantly affected by silicate dissolving bacteria at 1% level. In such a way the maximum uptake of potassium was belong to the complete nutrient solution and with silicate dissolving bacteria. No significant difference was found between complete nutrient solutions and without bacteria treatment and K-free nutrient solution and with bacteria treatment. In general, this indicates the effect of silicate dissolving bacteria on providing potassium for plant. Keywords: Glauconite, Silicate dissolving bacteria, Rhizosphere effects, Potassium releasing