تاثير مواد ابرجاذب بر تغييرات زماني مكش، توزيع منافذ و رطوبت قابل استفاده خاك

Effect of superabsorbent polymers on temporal variability of suction, porosity distribution and available

امروزه استفاده از پليمرهاي ابرجاذب، يكي از راهكارهاي مبارزه با كمبود منابع آب در مناطق خشك و نيمه خشك است. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير مواد ابرجاذب رطوبت بر تغييرات زماني مكش و توزيع تخلخل و ميزان آب قابل استفاده انجام شد. آزمايش ها به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام شد. تيمارها شامل پليمرهاي استاكوزرب و تراوات، هر يك در پنج سطح (صفر، 2، ‌4، 6 و 8 گرم در كيلوگرم خاك) و دو خاك با بافت شني لوم و لوم شني بود كه همگي در سه تكرار اعمال شد. ميزان رطوبت در مكش هاي مختلف و همچنين تغييرات زماني رطوبت پس از اشباع نمونه ها تا دو هفته اندازه گيري شد. با افزايش سطح مصرف پليمر، تعداد روز لازم براي رسيدن به هر مكش افزايش معني داري پيدا كرد. تاثير افزايش سطح پليمر در افزايش زمان نگهداشت رطوبت در مكش‌هاي بيشتر مشهودتر بود. مصرف هر دو پليمر به ويژه تراوات، باعث افزايش معني دار نگهداشت رطوبت، به خصوص در خاك شني لوم شد. كاربرد دو پليمر تراوات و استاكوزرب در خاك شني لومي، افزايش بيشتر تخلخل مويين و در خاك لوم شني، افزايش بيشتر منافذ تهويه اي را به‌دنبال داشت. در خاك لوم شني مصرف بيشترين سطح تراوات و استاكوزرب باعث افزايش به‌ترتيب 9/1 و 6/1 برابري رطوبت قابل استفاده نسبت به شاهد شد. اين افزايش در خاك شني لوم به ترتيب 3/3 و 7/3 برابر تعيين گرديد. در مجموع، تاثير استاكوزرب در خاك شني لوم و تراوات در خاك لوم شني در افزايش رطوبت قابل استفاده بيشتر بود. واژه‌هاي كليدي: استاكوزرب، تراوات، تخلخل مويين و تهويه اي، تغيييرات زماني مكش، رطوبت قابل استفاده