تاثير نماتد نوك سفيدي برگ برنج (Aphelenchoides besseyi) روي خصوصيات كيفي رقم هاشمي

Effect of rice white tip nematode (Aphelenchoides besseyi) on some qualitative traits of Hashemi cultivar

تعداد كمي از نماتدهاي انگل گياهي به عنوان عوامل بذرزاد شناخته شده اند. در اين بين، نماتد نوك سفيدي برگ برنج، (Aphelenchoides besseyi Christie)، يكي از مهم ترين آن ها محسوب مي شود. در اين تحقيق، تاثير نماتد مذكور بر ويژگي هاي ظاهري (طول و شكل دانه)، خصوصيات شيميايي (درصد آميلوز و درجه حرارت ژلاتيني شدن) و خصوصيات پخت (ميزان ري آمدن) با كاشت نشاي برنج رقم هاشمي در گلدان هايي به ابعاد 20×25 سانتي‌متر و تلقيح نماتد در پنج سطح 0، 100، 300، 500 و 700 نماتد در مرحله سه تا پنج برگي با استفاده از لوله هاي پلاستيكي در محل غلاف، در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در سال هاي زراعي 1391 و 1392 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه با افزايش سطح تلقيح، طول، درصد آميلوز و ري آمدن دانه به طور معني داري در سطح احتمال يك درصد كاهش يافت ولي كاهش دماي ژلاتيني شدن معني دار نبود. همچنين كيفيت پخت در تيمارها با داشتن مقدار آميلوز و دماي ژلاتيني شدن متوسط، مطلوب بود هرچند ري آمدن و درصد آميلوز كاهش نشان داد.

Only a few plant parasitic nematodes are known to be seed born. Among them, the causal agent of white tip rice disease (Aphelenchoides besseyi Christie, 1942) is considered to be one of the most important. In this study, effect of white tip nematode on appearance traits (length and shape of grain), chemical properties (amylase content and gelatinization temperature) and cooking properties (grain elongation) were examined by implanting seedling of Oryzae sativa cv. Hashemi into pots with dimension 20 × 25 cm and inoculating nematode with the different numbers of 0, 100, 300, 500 and 700 per seedling at the three to five leaf stage using plastic tubes in sheaths in a completely randomized design with four replications in 2012 and 2013. The results indicated that with increasing the inoculation level, length, gelatinization temperature and amylose content of grain were decreased (p < 1%) significantly, but gelatinization temperature was decreased insignificantly. The grain cooking quality characteristics of treatments were good with intermediate amylase content and gelatinization temperature whereas the gelatinization temperature and amylose content were decreased.